Μεσόγειος SOS: Αυτήν τη στιγμή πλέουν 3.760 τόνοι πλαστικών

Η Μεσόγειος Θάλασσα κινδυνεύει καθώς πλέουν αυτήν τη στιγμή περίπου 3.760 μετρικοί τόνοι πλαστικών, όπως διαπίστωσε ελληνική επιστημονική μελέτη. Τα πλαστικά εκτείνονται από τις ακτές και την επιφάνειά, μέχρι και τον βυθό της.

Η Μεσόγειος Θάλασσα κινδυνεύει καθώς πλέουν αυτήν τη στιγμή περίπου 3.760 μετρικοί τόνοι πλαστικών όπως διαπίστωσε ελληνική επιστημονική μελέτη. Τα πλαστικά εκτείνονται από τις ακτές και την επιφάνειά, μέχρι τον βυθό της.

Οι ερευνητές του Ινστιτούτου Ωκεανογραφίας του Ελληνικού Κέντρου Θαλασσίων Ερευνών (ΕΛΚΕΘΕ), έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό Θαλάσσιας Επιστήμης «Frontiers in Marine Science». Με επικεφαλής τον Δρ Κώστα Τσιάρα, ανέπτυξαν ένα νέο μοντέλο που κάνει εκτιμήσεις για τα κάθε είδους πλαστικά σκουπίδια. Πρόκειται για τα “σκουπίδια” που προέρχονται από την ξηρά (ποτάμια, παράκτιες πόλεις κ.ά.) και καταλήγουν στα νερά της Μεσογείου.

Παρά τα “μέτρα” που λαμβάνονται από τις κυβερνήσεις, η παγκόσμια παραγωγή πλαστικών εμφανίζει αύξηση κάθε χρόνο μετά τη δεκαετία του 1950. Το 2019 εκτιμάται ότι 368 εκατομμύρια τόνοι πλαστικών παρήχθησαν παγκοσμίως. Ένα μεγάλο ποσοστό από αυτά κάθε χρόνο, καταλήγει στις θάλασσες, στους ωκεανούς και στα πιάτα μας.

Ανάμεσά τους, ένας τεράστιος αριθμός αόρατων μικροπλαστικών (μεγέθους έως πέντε χιλιοστών) και μακροπλαστικών (άνω των πέντε χιλιοστών) πλέουν στη Μεσόγειο. 

Μία κλειστή θάλασσα, με μεγάλο πρόβλημα ρύπανσης από τα πλαστικά. Οι πυκνοκατοικημένες ακτές, η αλιεία, η ναυτιλία, ο τουρισμός κ.ά. συμβάλλουν στο μεγάλο αυτό πρόβλημα. Δεδομένης της μεγάλης θαλάσσιας βιοποικιλότητας στη Μεσόγειο, εκφράζονται φόβοι για τη διατήρηση των θαλάσσιων οικοσυστημάτων.

Η πλαστική ρύπανση έχει επιπτώσεις σε όλα τα επίπεδα της θαλάσσιας βιοποικιλότητας, σύμφωνα με τους Έλληνες ερευνητές. Πλαστικά κάθε μεγέθους βρίσκονται στην επιφάνεια της Μεσογείου, στις ακτές της και στον βυθό της. Όμως υπάρχουν και μέσα μέσα στο σώμα των ψαριών και των άλλων θαλάσσιων οργανισμών. Ένα μέρος από αυτά τα πλαστικά καταλήγουν να τα τρώνε οι άνθρωποι μαζί με τα θαλασσινά.

Οι επιστήμονες του ΕΛΚΕΘΕ εκτιμούν ότι κάθε χρόνο η Μεσόγειος δέχεται ένα φορτίο περίπου 17.600 τόνων πλαστικών. Από αυτά, οι 3.760 τόνοι πλέουν σήμερα στα νερά της.

Από το σύνολο της πλαστικής ρύπανσης, εκτιμάται ότι το 84% καταλήγει στις παραλίες και το υπόλοιπο 16% διασκορπίζεται στη στήλη του νερού σε μεγαλύτερα βάθη ή πέφτει τελικά στον βυθό.

Σύμφωνα με τον Δρ Τσιάρα, τα μικροπλαστικά είναι λιγότερο άφθονα στην επιφάνεια της θάλασσας επειδή βυθίζονται ταχύτερα. Τα μεγαλύτερα μακροπλαστικά όμως, όπως οι πλαστικές σακούλες, συνήθως πλέουν για μεγαλύτερο χρόνο και σε μεγαλύτερες αποστάσεις. Ενδεικτικά, τα μικροπλαστικά των 50 μικρομέτρων (εκατομμυριοστών του μέτρου) βυθίζονται σε λιγότερο από μία ημέρα. Αυτά που είναι των 200 μικρομέτρων σε 3,5 ημέρες. Εκείνα των 350 μικρομέτρων σε δύο εβδομάδες. Ενώ, όσα έχουν μέγεθος πάνω από ένα χιλιοστό συνήθως συνεχίζουν να πλέουν.

Πηγές των μικρότερων μικροπλαστικών (έως 300 μικρομέτρων) είναι οι μονάδες βιολογικού καθαρισμού και επεξεργασίας λυμάτων. Αυτές βρίσκονται κυρίως κοντά σε μεγάλες πόλεις στις δυτικομεσογειακές ακτές της Γαλλίας, της Ισπανίας και της Ιταλίας. Συχνότερα είναι τα μεγαλύτερου μεγέθους μικροπλαστικά (άνω των 300 μικρομέτρων). Αυτά υπάρχουν στις ακτές της Ελλάδας, της Τουρκίας, της Ιταλίας, της Μέσης Ανατολής και της Βόρειας Αφρικής.

Από την άλλη, τα μακροπλαστικά αφθονούν στις ακτές της Αλγερίας, της Αλβανίας και της Τουρκίας, καθώς και κοντά σε παράκτιες πόλεις με μεγάλο πληθυσμό σε Γαλλία, Ισπανία και Ιταλία.