Εφηβεία και εγκλεισμός: Πώς να στηρίξουμε ψυχολογικά τα έφηβα παιδιά

Η εφηβεία αποτελεί ήδη, από μόνη της, μία δύσκολη περίοδο, καθώς γίνεται η επίπονη μετάβαση από την παιδική ηλικία στην ενηλικίωση.

Από την Μυρτώ Κογεβίνα, MSc/ Ψυχολόγο-Ψυχοθεραπεύτρια| mothersblog

Οι έφηβοι βιώνουν καθημερινά πολύ έντονα συναισθήματα και ψυχολογικές μεταπτώσεις, και οι σχέσεις μεταξύ γονέων και εφήβων παιδιών δοκιμάζονται. Όταν σε αυτό έρχεται να προστεθεί μία πραγματική κρίση, όπως είναι ο κορωνοϊός και ο αναγκαστικός εγκλεισμός, τα πράγματα στο σπίτι μπορούν να γίνουν πραγματικά…εκρηκτικά!!

Όσον αφορά το χειρισμό του θέματος του κορωνοϊού, τα έφηβα παιδιά χρήζουν εντελώς διαφορετικής αντιμετώπισης από ότι τα μικρότερης ηλικίας παιδιά. Τα έφηβα παιδιά έχουν την τάση να αμφισβητούν τα πράγματα γύρω τους και να αντιδρούν αρνητικά σε περιορισμούς της ελευθερίας τους, ακόμα και όταν αυτοί είναι βάσιμοι. Επιπλέον, στην εφηβεία η ανάγκη για ιδιωτικό χώρο και χρόνο γίνεται επιτακτική, κάτι το οποίο είναι δύσκολο να επιτευχθεί σε συνθήκες εγκλεισμού και απαγόρευσης κυκλοφορίας. Τέλος, οι έφηβοι έχουν την τάση να δραματοποιούν καταστάσεις, κάτι το οποίο δεν τους βοηθά σε περιπτώσεις όπου χρειάζεται υπομονή και ψυχραιμία, όπως είναι και η τωρινή περίοδος που ζούμε όλοι.

Έχοντας υπόψη μας τα δεδομένα αυτά, πώς μπορούμε να υποστηρίξουμε αποτελεσματικά τα έφηβα παιδιά μας κατά της διάρκεια του εγκλεισμού;

Διάλογος

Τα έφηβα παιδιά ενδέχεται, κάποιες φορές, να αντιδράσουν αρνητικά στις προσπάθειές μας να συζητήσουμε μαζί τους γύρω από το θέμα του κορωνοϊού. Στην πραγματικότητα όμως, οι έφηβοι διατηρούν πολλούς από τους φόβους και τις ανησυχίες της παιδικής ηλικίας. Έχουν ανάγκη τον καθησυχασμό από πλευράς των γονιών τους, έστω και αν δε θέλουν να το παραδεχτούν! Επομένως, προσπαθούμε να εκμεταλλευτούμε τις καλές στιγμές για να συζητήσουμε μαζί τους τα όσα τους απασχολούν και τους προβληματίζουν.

Υπομονή και κατανόηση

Για έναν έφηβο, και το παραμικρό πρόβλημα συχνά ανάγεται σε ζήτημα ζωής ή θανάτου. Επομένως, μία κατάσταση εγκλεισμού με αβέβαιο τέλος, και η οποία μοιραία ανακόπτει την πολύτιμη κοινωνική τους ζωή, είναι στα μάτια ενός εφήβου ένας ζωντανός εφιάλτης! Όσο και αν μας φαίνονται, στα πλαίσια της γενικότερης κατάστασης, “χαζομάρες” οι ανησυχίες που τυχόν εκφράζουν τα έφηβα παιδιά μας, καλό είναι να μην τα αποπαίρνουμε. Αντίθετα, να δείχνουμε κατανόηση και ενσυναίσθηση σχετικά με αυτά που νιώθουν και μας εκφράζουν. Άλλωστε, όλοι υπήρξαμε έφηβοι και μπορούμε να τους καταλάβουμε, εάν έχουμε τη διάθεση.

Προσωπικός χώρος

Ο προσωπικός χώρος είναι υψίστης σημασίας για έναν έφηβο. Προσπαθούμε, όσο γίνεται, να διασφαλίσουμε χώρο στο έφηβο παιδί μας μέσα στο σπίτι. Ίσως φτιάχνοντας ένα πρόγραμμα για τη χρήση του εκάστοτε χώρου από τα μέλη της οικογένειας. Αυτό θα βοηθήσει τόσο τα έφηβα παιδιά, όσο και τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειας, να νιώθουν ότι έχουν το χώρο τους μέσα στο σπίτι. Σε ψυχολογικό επίπεδο, πάλι δίνουμε “χώρο¨στο έφηβο παιδί. Δεν το πιέζουμε για συζήτηση ή για ομαδικές δραστηριότητες όταν διαπιστώνουμε ότι έχει ανάγκη να απομονωθεί για λίγο.

Κοινωνικά δίκτυα

Η υπερβολική χρήση κοινωνικών δικτύων, στην οποία συχνά επιδίδονται οι έφηβοι, δεν είναι καθόλου βοηθητική σε περιπτώσεις εγκλεισμού. Καθώς μπορεί να εντείνει τα αρνητικά συναισθήματα που ήδη υπάρχουν. Παρόλο που δε μπορούμε να επιμείνουμε ιδιαίτερα, καλό είναι να προτείνουμε εναλλακτικές ενασχολήσεις (διάβασμα, επιτραπέζια, ζωγραφική) στα έφηβα παιδιά. Προκειμένου να τα “ξεκολλήσουμε¨ λιγάκι από τα βλαπτικά κοινωνικά δίκτυα. Μπορούμε ακόμα και να τους προτείνουμε, σαν μέση λύση, πιο υγιείς εκδοχές κοινωνικής δικτύωσης. Όπως για παράδειγμα τα διαδικτυακά παιχνίδια γνώσεων τα οποία παίζονται με φίλους.

Αρμοδιότητες

Δίνοντας στα έφηβα παιδιά κάποιες αρμοδιότητες, όπως π.χ. βοήθεια με το μαγείρεμα ή το συγύρισμα του σπιτιού, ή βοήθεια με τα μικρότερα αδέρφια, τους δίνουμε μια διέξοδο από την ανία. Παράλληλα, τους δείχνουμε ότι τα αντιμετωπίζουμε ως ενήλικες που έχουν κάτι να προσφέρουν σε μία δύσκολη κατάσταση. Κάτι το οποίο ενισχύει την αυτοπεποίθησή τους και τους βοηθάει- έστω λιγάκι! -να διαχειριστούν ψυχολογικά την παρούσα συγκυρία.