Ραγκουτσάρια: Το έθιμο της Καστοριάς

Τα Ραγκουτσάρια είναι μια τοπική παραδοσιακή γιορτή της Καστοριάς που οι ρίζες της χάνονται στα βάθη των αιώνων.

Από την Έφη Τρίμμη

Η καταγωγή του εθίμου προέρχεται από την κλασική αρχαιότητα και τα Διονύσια. Η λέξη «Ραγκουτσάρια» όμως μεταφέρθηκε στις μέρες μας από την Ρώμη και το Βυζαντίο. Πιθανολογείτε, πως η ονομασία προέρχεται από την λατινική λέξη «rogatores», που σημαίνει ζητιάνοι. Ο χαρακτηρισμός αυτός είναι πολύ εύστοχος, καθώς ορίζει την ιδιότητα αυτών που συμμετέχουν στις ομάδες των μεταμφιεσμένων. Η συνήθεια τους είναι να ζητούν διάφορα δώρα από τα σπίτια που επισκέπτονται, ως ανταμοιβή για την απομάκρυνση του κακού πνεύματος.

Η διάρκεια του εορτασμού είναι τρεις ημέρες, ξεκινάει στις 6 Ιανουαρίου (ημέρα Θεοφανίων) και τελειώνει στις 8 Ιανουαρίου.

Για την ολοκλήρωση της γιορτής, την τρίτη μέρα, την Πατερίστα, όπως τη λένε οι ντόπιοι, γίνεται η παρέλαση καρναβαλιστών.

Στην εκδήλωση παίρνουν μέρος άντρες και γυναίκες, μικροί και μεγάλοι, καθώς και οι χιλιάδες επισκέπτες που επισκέπτονται την πόλη. Χωρίζονται σε «μπουλούκια» με το καθένα από αυτά να έχει τη δική του ορχήστρα χάλκινων. Γλεντούν επί τρία μερόνυχτα μεταμφιεσμένοι, χορεύοντας,  και τραγουδώντας στους δρόμους της πόλης, με την διασκέδαση να φτάνει στα ύψη.

Το πρωί της τρίτης και τελευταίας ημέρας των Ραγκουτσαρίων ξεκινάει η παρέλαση. Εκεί, κάθε  «μπουλούκι» λαμβάνει μέρος και χορεύοντας σατιρίζουν πρόσωπα και γεγονότα. Τα καλύτερα μπουλούκια, βραβεύονται από τον Δήμο Καστοριάς, που είναι υπεύθυνος για την διοργάνωση αυτής της γιορτής. Μετά το τέλος της παρέλασης, όλοι μαζί καταλήγουν στην μεσαιωνική πλατεία της Ομόνοιας ή το Ντολτσό, στην πλατεία που έπαιξε σημαντικό ρόλο επί Τουρκοκρατίας για την ενότητα του λαού και την διατήρηση των εθίμων. Ντόπιοι και επισκέπτες γίνονται ένα και προσπαθώντας τα μπουλούκια το ένα να καλύψει το άλλο με τη μουσική του δημιουργείτε ένας απέραντος πανζουρλισμός.

Το τριήμερο αυτό αποτελεί μια από της ωραιότερες εμπειρίες που μπορεί να ζήσει κάποιος πριν από το παραδοσιακό καρναβάλι, εάν επισκεφθεί την πόλη εκείνη την εποχή.

Τα Ραγκουτσάρια, αποτελούν ένα από τα μεγαλύτερα αξιοθέατα της Καστοριάς που κάθε χρόνο φιλοξενεί εκατοντάδες άτομα από κάθε γωνία της Ελλάδας και όχι μόνο.