Ψυχολογία
Νευρικός κλονισμός: Σημάδια, συμπτώματα και θεραπεία
Ο νευρικός κλονισμός, αν και παρωχημένος όρος, αποτελεί ένδειξη μιας αναγνωρισμένης, υποκείμενης ψυχικής ασθένειας, όπως η κατάθλιψη, το άγχος ή η Διαταραχή Μετατραυματικού Στρες (PTSD).
Ο νευρικός κλονισμός ή διαφορετικά, η ψυχική κατάρρευση, είναι ένας παρωχημένος όρος που περιγράφει το συναισθηματικό ή σωματικό άγχος, που καθιστά προσωρινά μη ικανό το άτομο να λειτουργήσει στην καθημερινή του ζωή.
Παρόλο που κάποτε χρησιμοποιείτο ως ένας περιεκτικός όρος για ένα ευρύ φάσμα ψυχικών ασθενειών, η ιατρική κοινότητα δεν χρησιμοποιεί πλέον τον όρο «νευρικός κλονισμός» για να περιγράψει οποιαδήποτε ιατρική πάθηση.
Παρόλα αυτά, ο αποκαλούμενος νευρικός κλονισμός αποτελεί ένδειξη μιας αναγνωρισμένης, υποκείμενης ψυχικής ασθένειας, όπως η κατάθλιψη, το άγχος ή η Διαταραχή Μετατραυματικού Στρες (PTSD).
Έτσι, τα σημάδια και τα συμπτώματα της πάθησης που πολλοί χαρακτηρίζουν ως νευρικό κλονισμό, εξαρτώνται από την υποκείμενη ιατρική πάθηση.
3 γενικές πληροφορίες σχετικά με τον νευρικό κλονισμό
- Τα συμπτώματα ενός λεγόμενου νευρικού κλονισμού ποικίλλουν σημαντικά από άτομο σε άτομο.
- Από ιατρικής άποψης, δεν υφίσταται ο όρος νευρικός κλονισμός.
- Η θεραπεία για μια νευρική ή ψυχική κατάρρευση εξαρτάται από την αιτία.
16 σημάδια και συμπτώματα του νευρικού κλονισμού
Δεδομένου ότι δεν σχετίζεται με κάποια συγκεκριμένη ιατρική πάθηση, μια νευρική ή ψυχική κατάρρευση, δεν έχει κάποια καθορισμένα συμπτώματα πέρα από τη δυσκολία ή την αδυναμία να λειτουργεί κάποιος φυσιολογικά.
Τα χαρακτηριστικά ενός «πλήρως λειτουργικού» ατόμου διαφέρουν ανά πολιτισμό, περιοχή, ακόμα και οικογένεια.
Παρόλα αυτά, 16 κοινά σημεία και συμπτώματα της νευρικής ή ψυχικής κατάρρευσης είναι:
- Αίσθημα άγχους, κατάθλιψης, ξέσπασμα σε κλάματα ή διαρκή ευερεθιστότητα
- Το άτομο αισθάνεται αβοήθητο, απελπισμένο και με χαμηλή αυτοεκτίμηση
- Απόσυρση ή αποφυγή καθημερινών κοινωνικών καταστάσεων
- Αποχή από την εργασία για αρκετές ημέρες ή ακύρωση συναντήσεων
- Ακανόνιστο πρόγραμμα ύπνου, είτε πολύς είτε μη επαρκής ύπνος
- Ανθυγιεινή διατροφή και κακή υγιεινή, λόγω ότι το άτομο είτε ξεχνά ή δεν έχει όρεξη να φάει και να καθαρίσει το χώρο του
- Δυσκολία ως προς την εστίαση ή την ανάκληση γεγονότων της ημέρας
- Διαρκής συναισθηματική κενότητα και σωματική εξάντληση, συχνά χωρίς κάποια αιτία
- Έλλειψη κινήτρων και ενδιαφερόντων
- Αδυναμία απόλαυσης ή αίσθησης ικανοποίησης από γεγονότα που συνήθως φέρνουν χαρά ή ικανοποίηση
- Αίσθηση ανεξήγητων πόνων
- Δυσκολία ως προς τις κοινωνικές συναναστροφές
- Αυτοκτονικές σκέψεις ή σκέψεις αυτοτραυματισμού
- Έλλειψη σεξουαλικού ενδιαφέροντος
- Αλλαγές στην ομιλία και στην κίνηση (συνήθως οι ρυθμοί πέφτουν)
- Τρομακτικές ανακλήσεις, άσχημοι εφιάλτες και συμπτώματα εξουθένωσης, όπως αυξημένος καρδιακός παλμός, ξηροστομία και εφίδρωση, ακόμα και όταν δεν υπάρχει απειλή ή κίνδυνος
Σε ακραίες περιπτώσεις και σε περιπτώσεις που δεν ακολουθείται θεραπεία, ειδικά στην περίπτωση των ψυχικών παθήσεων που συνδέονται με ψυχώσεις, τα συμπτώματα μπορεί επίσης να περιλαμβάνουν ψευδαισθήσεις, παράνοια, παραληρητικές ιδέες και έλλειψη διορατικότητας.
Θεραπεία και πρόληψη
Υπάρχουν κάποιοι τρόποι που μπορούν να βοηθήσουν στη μείωση των συμπτωμάτων του συναισθηματικού και σωματικού στρες. Επιπλέον, οι περισσότερες θεραπείες βοηθούν επίσης στην πρόληψη της πάθησης.
Οι κοινές στρατηγικές αντιμετώπισης και πρόληψης του νευρικού κλονισμού περιλαμβάνουν:
- Αναζήτηση θεραπείας, συνήθως γνωστικής συμπεριφορικής θεραπείας ή αλλιώς ΓΣΘ
- Επίσκεψη σε γιατρό για τη χορήγηση αντικαταθλιπτικών, αγχολυτικών ή αντιψυχωτικών φαρμάκων
- Προσπάθεια μείωσης ή επίλυσης των αιτιών του στρες, όπως οι συγκρούσεις στο σπίτι ή οι απαιτήσεις στο χώρο εργασίας
- Ασκήσεις για την ενίσχυση της ψυχικής και σωματικής χαλάρωσης, όπως οι αναπνοές και ο διαλογισμός
- Τουλάχιστον 20 λεπτά ήπιας άσκησης ή 10 λεπτά έντονης άσκησης, καθημερινά
- Επιδίωξη μίας βόλτας για τουλάχιστον λίγα λεπτά ημερησίως ή ενασχόληση με κάποιο χόμπι
- Συζήτηση με φίλους, οικογένεια, συντρόφους και συγκάτοικους για τα ενοχλητικά συναισθήματα
- Θέσπιση προγραμμάτων υγιεινής, ύπνου και διατροφής
- Αναζήτηση τοπικών ή διαδικτυακών ομάδων υποστήριξης για άτομα με παρόμοια συμπτώματα
- Καλλιέργεια ενός ήρεμου περιβάλλοντος, χωρίς παρεμβολές για την ενθάρρυνση του ποιοτικού ύπνου
- Αποφυγή της υπερβολικής κατανάλωσης καφεΐνης, αλκοόλ και νικοτίνης
- Αποφυγή της χρήσης παράνομων ναρκωτικών ουσιών
Αιτίες και παράγοντες κινδύνου
Οτιδήποτε προκαλεί περισσότερο συναισθηματικό και φυσικό στρες από όσο μπορεί το σώμα να αντέξει, μπορεί να οδηγήσει σε νευρικό κλονισμό ή να προκαλέσει μια υποκείμενη ιατρική πάθηση.
Υπάρχουν όμως ορισμένες καταστάσεις, γενετικοί παράγοντες και εμπειρίες που συνδέονται περισσότερο με τη νευρική ή ψυχική κατάρρευση.
Αιτίες και παράγοντες κινδύνου για την εμφάνιση νευρικού κλονισμού μπορεί να είναι:
- Έντονη θλίψη
- Τραυματικές εμπειρίες
- Βιώνοντας μία κακοποιητική σχέση
- Εργασία που περιλαμβάνει καταστάσεις υψηλής πίεσης
- Εργασία που σχετίζεται με συναισθηματική εξάντληση
- Οικογενειακό ιστορικό με κάποια ψυχική ασθένεια
- Έντονη απομόνωση
- Τραυματικό και αμείωτο άγχος, όπως συμβαίνει στον πόλεμο
- Σοβαρές κοινωνικές συγκρούσεις, ειδικά εάν επηρεάζουν την εργασία και τη ζωή στο σπίτι
- Σοβαρές ή χρόνιες ιατρικές παθήσεις ή τραυματισμοί
Διάγνωση
Πλέον δεν υπάρχει ένας αναγνωρισμένος ιατρικός όρος, οπότε δεν υπάρχει τρόπος να διαγνωστεί ένας νευρικός κλονισμός.
Ένας γιατρός ή συνήθως ένας ειδικός ψυχικής υγείας, θα προσπαθήσει να εντοπίσει τους παράγοντες που συμβάλλουν και προκαλούν τη λεγόμενη ψυχική κατάρρευση, θέτοντας ερωτήσεις σχετικά με τα συμπτώματα, εκτελώντας μια σωματική εξέταση και εξετάζοντας το ιατρικό ιστορικό του ατόμου.
Πότε χρειάζεται να επισκεφτούμε ένα γιατρό;
Θα ήταν καλό να επισκεφτούμε έναν γιατρό όταν παρουσιάζεται κάποιο σωματικό ή συναισθηματικό στρες το οποίο παρεμποδίζει την καθημερινή ζωή ή τις δραστηριότητες μας.
Όμως, συχνά οι άνθρωποι που βιώνουν τον αποκαλούμενο νευρικό κλονισμό δεν είναι σε θέση να αναγνωρίσουν την έκταση των συμπτωμάτων τους ή ότι μπορεί να χρειάζονται βοήθεια.
Δυστυχώς, πολλοί άνθρωποι διστάζουν να αναζητήσουν εξωτερική βοήθεια από φόβο ότι θα τους δουν επικριτικά. Μπορεί επίσης να θεωρούν ότι αυτό που τους συμβαίνει είναι κατά κάποιο τρόπο δικό τους λάθος ή ότι δεν υπάρχει θεραπεία.
Αν κάποιος αγαπημένος, φίλος ή συγκάτοικος παρουσιάζει σημάδια μιας ψυχικής κατάρρευσης, θα πρέπει να τον ενθαρρύνουμε να ζητήσει ιατρική βοήθεια ή να του δοθεί η όποια υποστήριξη.
Σχετικές παθήσεις
Οι ιατρικές παθήσεις που συνήθως σχετίζονται με τον αποκαλούμενο νευρικό κλονισμό περιλαμβάνουν:
- Κλινική κατάθλιψη ή παθήσεις που σχετίζονται με το άγχος
- Σύνθετη θλίψη
- Διαταραχή Μετατραυματικού Στρες (PTSD) ή οξεία διαταραχή στρες
- Διαταραχές προσαρμογής
- Διπολική διαταραχή
- Σχιζοφρένεια
- Διαταραχή Ταυτότητας (ΔΔΤ / DID)
- Χρόνιοι πόνοι και φλεγμονώδεις παθήσεις
Ο νευρικός κλονισμός, αν και δεν είναι ένας επίσημος όρος, χρησιμοποιείται συχνά για να περιγράψει καταστάσεις που συνεπάγονται πολλά παροδικά νοητικά και σωματικά συμπτώματα που επηρεάζουν τη λειτουργικότητα του ατόμου, ειδικά όταν η αιτία είναι άγνωστη.
Οι περισσότεροι άνθρωποι βιώνουν περιόδους έντονης θλίψης, άγχους και απελπισίας από καιρό σε καιρό, ειδικά μετά από κάποια πολύ αγχωτικά γεγονότα. Αλλά όταν κάποιος αδυνατεί να εκτελέσει καθημερινές εργασίες, αποσύρεται από την κοινωνία ή αρχίζει να σκέφτεται να βλάψει τον εαυτό του, χρειάζεται ιατρική βοήθεια.
Η χορήγηση φαρμακευτικής αγωγής και η αναζήτηση θεραπείας, βοηθούν στην αντιμετώπιση των περισσότερων παθήσεων που σχετίζονται με τον νευρικό κλονισμό.