Διατροφή
Έλλειψη σιδήρου: Πόσο επιρρεάζει την ψυχική υγεία
Γιατί η έλλειψη σιδήρου παίζει σημαντικό ρόλο και στην ψυχική μας υγεία. Τι έδειξαν πολλές έρευνες σχετικά με αυτό;
Ένας αυξανόμενος αριθμός ερευνών υποδεικνύει ότι ένα βασικό θρεπτικό συστατικό -ο σίδηρος- παίζει σημαντικό ρόλο και ότι η υπερβολική έλλειψή σιδήρου μπορεί να επηρεάσει αρνητικά και την ψυχική υγεία μας.
Οι περισσότεροι άνθρωποι στις μέρες μας κατανοούν ότι τα ψυχικά προβλήματα έχουν τις ρίζες τους σε φυσικές αποκλίσεις στον εγκέφαλο, τα γονίδια και το σώμα μας, καθώς και σε διαφορές στις εμπειρίες της ζωής μας.
Αλλά το τι τρώτε και πώς το σώμα σας χρησιμοποιεί τα θρεπτικά συστατικά της τροφής σας έχει επίσης σημασία για την ψυχική υγεία.
Ένας αυξανόμενος αριθμός ερευνών υποδεικνύει ότι ένα βασικό θρεπτικό συστατικό – ο σίδηρος – παίζει σημαντικό ρόλο και ότι η υπερβολική έλλειψή του μπορεί να επηρεάσει τα συμπτώματα ψυχικής υγείας.
Ωστόσο, “πολλοί άνθρωποι που πάσχουν από ψυχικές διαταραχές όπως η κατάθλιψη ή το άγχος μπορεί να μην γνωρίζουν για αυτή τη σχέση”, υποστηρίζει η Στέφανι Λεβίν, ψυχίατρος στο Michigan Medicine.
Το συμπέρασμα της έρευνας είναι ότι η κατανάλωση τροφίμων πλούσιων σε σίδηρο είναι σημαντική για όλους και πολλοί άνθρωποι δεν λαμβάνουν αρκετό σίδηρο.
Όμως τα άτομα με ψυχικές διαταραχές μπορεί να χρειάζεται συγκεκριμένα να ζητήσουν από τον ψυχολόγο ή ψυχίατρό τους να κάνουν μια εξέταση αίματος που μετρά τα επίπεδα σιδήρου τους με συγκεκριμένο τρόπο.
Εάν το αποτέλεσμα αυτής της εξέτασης -που ονομάζεται εξέταση φερριτίνης- είναι χαμηλό, είναι σημαντικό να αυξηθεί ο σίδηρος στη διατροφή και να ληφθούν συμπληρώματα σιδήρου, μετά από σύσταση του γιατρού.
Ο σίδηρος είναι η πιο κοινή ανεπάρκεια θρεπτικών συστατικών και μπορεί να έχει μεγάλο αντίκτυπο εκτός από τη σωματική υγεία και στην ψυχολογία μας, δήλωσε η Λεβίν.
Μπορεί να έχετε έλλειψη σιδήρου χωρίς να έχετε αναιμία, αλλά πολλοί πάροχοι υπηρεσιών ψυχικής υγείας δεν γνωρίζουν ότι η έλλειψη σιδήρου από μόνη της έχει συνδεθεί με χειρότερα συμπτώματα ή ότι η λήψη συμπληρωμάτων έχει συνδεθεί με βελτίωση των συμπτωμάτων. Υπάρχουν όμως έρευνες που το υποστηρίζουν αυτό.
Οι πάροχοι πρωτοβάθμιας περίθαλψης μπορεί επίσης να μην συστήνουν εξετάσεις για τα επίπεδα σιδήρου, εκτός εάν κάποιος έχει συμπτώματα αναιμίας ή μια κατάσταση υγείας ή μια ιατρική θεραπεία που είναι γνωστό ότι επηρεάζει τα επίπεδα σιδήρου του οργανισμού, σημειώνει η ίδια.
Δεν ψάχνουμε πάντα για ανεπάρκειες θρεπτικών συστατικών, αλλά μπορούν πραγματικά να έχουν μεγάλο αντίκτυπο στην ευεξία.
Η Λεβίν τονίζει επίσης ότι ο ρόλος των θρεπτικών συστατικών στην ψυχική υγεία συμπληρώνει την αυξανόμενη γνώση σχετικά με τη σημασία του στρες, των συνηθειών ύπνου και της σωματικής δραστηριότητας.
Έτσι, ενθαρρύνει τους ανθρώπους που έχουν διαγνωστεί με κάποια ψυχική διαταραχή ή αντιμετωπίζουν ένα ψυχολογικό πρόβλημα να συζητήσουν με τον γιατρό ή τον ψυχολόγο τους την πιθανότητα εξέτασης τους ώστε να λάβουν ενδεχομένως συμπληρώματα.
Εκτός από τον γνωστό ρόλο του στο να βοηθά τα ερυθρά αιμοσφαίρια να επιτελούν την κρίσιμη λειτουργία της μεταφοράς οξυγόνου στο σώμα, ο σίδηρος βοηθά το σώμα σας να παράγει και τα μόρια που απαιτούνται για την παραγωγή βασικών χημικών ουσιών του εγκεφάλου.
Συγκεκριμένα, ο σίδηρος παίζει σημαντικό ρόλο στον τρόπο με τον οποίο το σώμα σας παράγει τους νευροδιαβιβαστές που ονομάζονται σεροτονίνη, ντοπαμίνη και νορεπινεφρίνη – όλοι τους σημαντικοί για την ψυχική υγεία.
Οι έρευνες υποδεικνύουν μια σύνδεση μεταξύ των χαμηλών επιπέδων σιδήρου και των συμπτωμάτων κατάθλιψης, άγχους και σχιζοφρένειας.
Τα χαμηλά επίπεδα σιδήρου είναι επίσης γνωστό ότι σχετίζονται με την κόπωση, η οποία είναι ένα από τα συμπτώματα που μπορεί να συνδυαστεί με άλλα για να διαγνωστεί κάποιος με κατάθλιψη.
Τα επίπεδα φερριτίνης είναι σημαντικό να μετριούνται επειδή αποτελούν δείκτη των συνολικών αποθεμάτων σιδήρου του οργανισμού – το μόριο της φερριτίνης διατηρεί τον σίδηρο αποθηκευμένο μέσα σε μια επίστρωση πρωτεΐνης, ώστε να μπορεί να προσπελαστεί όταν ο οργανισμός τον χρειάζεται.
Οι εξετάσεις αίματος για σίδηρο μετρούν μόνο τα επίπεδα σιδήρου στο αίμα, ενώ οι εξετάσεις αίματος για αιμοσφαιρίνη μετρούν μόνο την ποσότητα των πρωτεϊνικών μορίων στο αίμα που περιέχουν σίδηρο και μεταφέρουν οξυγόνο στο σώμα.
Η Λεβίν συνιστά ιδιαίτερα την εξέταση φερριτίνης για άτομα που έχουν τόσο ψυχικές διαταραχές όσο και έναν άλλο παράγοντα που τους καθιστά ιδιαίτερα ευάλωτους σε χαμηλά επίπεδα σιδήρου.
Αυτό περιλαμβάνει έγκυες γυναίκες, μικρά παιδιά, γυναίκες με έντονη εμμηνορροϊκή αιμορραγία, συχνούς αιμοδότες, ασθενείς με καρκίνο, άτομα που έχουν υποβληθεί σε γαστρεντερικές επεμβάσεις ή έχουν πεπτικές διαταραχές και άτομα με καρδιακή ανεπάρκεια.
