Ουμπέρτο Έκο. Φτωχότερη η παγκόσμια λογοτεχνία χωρίς το διάσημο Ιταλό φιλόσοφο και συγγραφέα.

Ο Ουμπέρτο Έκο ήταν Ιταλός σημειωτιστής, δοκιμιογράφος, φιλόσοφος, κριτικός λογοτεχνίας και μυθιστοριογράφος. Γεννήθηκε στην Αλεσσάντρια του Πιεμόντε της βόρειας Ιταλίας στις 5 Ιανουαρίου του 1932.

Μετά από πιέσεις του πατέρα του, ξεκίνησε σπουδές στη Νομική στο Πανεπιστήμιο του Τορίνο, αλλά τις εγκατέλειψε για να σπουδάσει στο τμήμα… Μεσαιωνικής Φιλοσοφίας και Λογοτεχνίας. Στη συνέχεια έκανε το διδακτορικό του στη Φιλοσοφία. Το θέμα της διδακτορικής διατριβής του ήταν ο Θωμάς Ακινάτης, ο οποίος αποτέλεσε και το αντικείμενο του πρώτου του βιβλίου «Ζητήματα αισθητικής στον Θωμά Ακινάτη». Στη διάρκεια των σπουδών του έπαψε να πιστεύει στο Θεό και εγκατέλειψε την Καθολική εκκλησία.

Μετά τις σπουδές του άρχισε την ενασχόλησή του με τη δημοσιογραφία και, παράλληλα, δέχθηκε τη θέση του Διευθυντή Πολιτιστικού Προγράμματος στην Κρατική Ιταλική Τηλεόραση. Το 1959 έχασε τη θέση του, γεγονός που δεν τον ενόχλησε ιδιαίτερα, γιατί έτσι βρήκε χρόνο για να ασχοληθεί περισσότερο με το γράψιμο και τις διαλέξεις. Με το δεύτερό του βιβλίο «Τέχνη και κάλλος στην αισθητική του Μεσαίωνα» απέδειξε στον πατέρα του ότι βρήκε το δρόμο του στη ζωή και τη δουλειά που του ταίριαζε, μέσα από τη λογοτεχνία.

Το ίδιο έτος έγινε γενικός επιμελητής του μη λογοτεχνικού τομέα του εκδοτικού οίκου Bompiani στο Μιλάνο και άρχισε να γράφει τη στήλη «Diario Minimo» στην εφημερίδα «Il Verri». Μέσα από τη στήλη αυτή άρχισε να εστιάζει το ενδιαφέρον του και να εκλεπτύνει τις απόψεις του στη σημειολογία.

Με τα ακαδημαϊκά γραπτά του ο Έκο εστιάζει στη σημειολογία και στις επιπτώσεις της στην κοινωνία. Μελέτησε σε βάθος τις κοινωνίες από το Μεσαίωνα έως σήμερα και τα κοινά στοιχεία ανάμεσα στις γλώσσες, στα σύμβολα και στην κοινωνική ανάπτυξη. Έγραψε δεκάδες δοκίμια («Πώς γίνεται μια διπλωματική εργασία», «Μεταξύ ψεύδους και ειρωνείας», «Κήνσορες και θεράποντες», «Ο υπεράνθρωπος των μαζών», «Θεωρία της σημειωτικής», «Η Αποκάλυψη του Ιωάννη», «Πέντε ηθικά κείμενα», «Δεύτερο ελάχιστο ημερολόγιο», «Η ποιητική του Τζέιμς Τζόις», «Τι πιστεύει αυτός που δεν πιστεύει» κ.ά.), ενώ παράλληλα συνεργάστηκε με πολλές εφημερίδες.

Από το 1962 έως το τέλος του 1970 ανέπτυξε τη δική του θεωρία στη σημειολογία. Το 1965 εξελέγη καθηγητής Οπτικών Επικοινωνιών στη Φλωρεντία και το 1966 μετακόμισε στο Μιλάνο, όπου και έγινε καθηγητής της Σημειολογίας στο πολυτεχνείο του Μιλάνου. Το ακαδημαϊκό του ενδιαφέρον άρχισε να στρέφεται στις πολιτιστικές μελέτες και άρχισε να ερευνά το ρόλο της γλώσσας και της λογοτεχνίας στην κοινωνία, καθώς και την επίδραση της κοινωνίας στη λογοτεχνία και τη γλώσσα. Το 1971 το Πανεπιστήμιο της Μπολόνια του προσέφερε τη θέση του Τακτικού Καθηγητή της Σημειολογίας. Το 1974 ο Έκο οργάνωσε το Διεθνή Σύνδεσμο Σημειολογικών Μελετών.

Από το 1975 κατείχε την έδρα του Καθηγητή Σημειωτικής στο Πανεπιστήμιο της Μπολόνια, ενώ από το 1988 ήταν πρόεδρος του Διεθνούς Κέντρου Μελετών Σημειωτικής στο Πανεπιστήμιο του Σαν Μαρίνο. Ήταν συγγραφέας πολλών μελετών και δοκιμίων, που έχουν μεταφραστεί και εκδοθεί σε πολλές γλώσσες ανά τον κόσμο. Το πρώτο του βιβλίο εκδόθηκε το 1965, ενώ το 1980 εκδόθηκε το πρώτο του μυθιστόρημα «Το όνομα του Ρόδου», που τιμήθηκε με το βραβείο Strega το 1981, και το Medicis Etranger (βραβείο που δίνεται στον καλύτερο ξένο λογοτέχνη στη Γαλλία) το 1982.

Οι μεγάλες αλλαγές που έφερε η δεκαετία του 1970 στην ιταλική κοινωνία επηρέασαν και τα γραπτά του Ουμπέρτο Έκο. Άρχισε, λοιπόν, να γράφει μυθιστορήματα (Το όνομα του Ρόδου – 1980, Το Εκκρεμές του Φουκώ – 1988, Το νησί της προηγούμενης μέρας – 1994, Μπαουντολίνο – 2001, Η μυστηριώδης φλόγα της βασίλισσας Λοάνα – 2006, Το κοιμητήριο της Πράγας – 2010, Το φύλλο μηδέν – 2015).

Το «Το όνομα του Ρόδου» ήταν το πρώτο μυθιστόρημα του Ουμπέρτο Έκο. Πουλήθηκε σε 9.000.000 αντίτυπα και τον έκανε γνωστό ανά τον κόσμο. Η επιτυχία του ήταν τόσο μεγάλη που το 1983 μεταφράστηκε στα αγγλικά και το 1986 μεταφέρθηκε στον κινηματογράφο από το Γάλλο σκηνοθέτη Ζαν Ζακ Ανό με πρωταγωνιστή τον Σον Κόνερι.

Γνώριζε άπταιστα πέντε γλώσσες, μεταξύ των οποίων αρχαία ελληνικά και λατινικά, τις οποίες χρησιμοποιούσε πολύ συχνά στα βιβλία του, επιστημονικά και λογοτεχνικά. Από την αρχή της καριέρας του έως το θάνατό του κέρδισε πολλές τιμητικές διακρίσεις και είχε δεκάδες εκδοτικές επιτυχίες.

Ο Έκο ήταν έντονα πολιτικοποιημένος αλλά παρ’ όλα αυτά δεν είχε ενταχθεί ποτέ σε κανένα κόμμα.

Ήταν παντρεμένος με τη Γερμανίδα Ρενάτε Ράμγκε. Ζούσε με τη σύζυγό του και τα δύο παιδιά τους στο σπίτι του στο Μιλάνο, ένα δαιδαλώδες διαμέρισμα με βιβλιοθήκη 30.000 βιβλίων, και στο εξοχικό του στο Ρίμινι.

Έφυγε από τη ζωή στις 19 Φεβρουαρίου 2016 σε ηλικία 84 ετών, έπειτα από μάχη με τον καρκίνο.

Editor: Κωνσταντίνα Κ.

Κάντε like στη σελίδα μας στο Facebook για να μαθαίνετε όλα τα νέα και τις δημοσιεύσεις μας!