Το χώμα και τα μυστικά του

Αφού όλες οι γλάστρες έχουν το ίδιο χώμα γιατί άλλα λουλούδια αναπτύσσονται και άλλα όχι; Αυτή είναι μια από τις συχνότερες απορίες όσον αφορά τη περιποίηση του κήπου μας. Το χώμα όμως είναι ο πιο ξεχασμένος αλλά πιο σημαντικός παράγοντας για να έχουμε όμορφα και υγιή φυτά.

Τα χώματα χωρίζονται σε 5 μεγάλες κατηγορίες:  
• Αμμώδη: το κύριο συστατικό τους είναι η άμμος (χονδρόκοκκο υλικό) . Δεν έχουν πολλά θρεπτικά συστατικά, είναι ελαφρά, χαλαρά και το νερό τα διαπερνά πολύ εύκολα πράγμα που σημαίνει ότι στραγγίζουν και αερίζονται πολύ εύκολα.
• Αργιλώδη: το κύριο συστατικό τους είναι η άργιλος (λεπτόκοκκο υλικό). Συγκρατούν πολύ το νερό, είναι βαριά, συμπαγή και πολύ συνεκτικά. Μερικές φορές δυσκολεύονται οι ρίζες των φυτών να αναπτυχθούν. Συνήθως είναι κοκκινωπά.
• Χυμώδη: πλούσια σε θρεπτικά συστατικά, γεμάτα οργανική ουσία. Συνήθως έχουν σκούρο χρώμα και είναι ιδανικά για τον κήπο.
• Ασβεστολιθικά: μοιάζουν με τα αργιλώδη αλλά έχουν αρκετή ποσότητα ασβεστίου. Το χρώμα τους είναι υπόλευκο ή ωχρό.
• Ανάμεικτα: τα χώματα αυτά είναι ανάμεικτα και έχουν μέσα τους άμμο, άργιλο, οργανική ουσία και ασβέστη.
 
Πώς βελτιώνω το χώμα που έχω;
Στα αμμώδη που είναι ελαφρά και φτωχά ρίχνουμε χυμώδη και αργιλώδη χώματα για να τα κάνουμε πιο γόνιμα και πιο βαριά.
Στα αργιλώδη που είναι βαριά τους ρίχνουμε αμμώδη και χυμώδη για να γίνουν πιο ελαφριά και να εμπλουτιστούν με οργανική ουσία.
Στα ασβεστολιθικά που είναι βαριά ρίχνουμε αμμώδη για να τα κάνουμε πιο ελαφριά αλλά δε ρίχνουμε καθόλου ασβεστούχες ενώσεις.
 
pH – Τι είναι;
Το pH εκφράζει την οξύτητα ή την αλκαλικότητα του εδάφους. Γενικά έχει  τιμή από 1 μέχρι 14 (1<pH<14). Η τιμή στο χώμα του κυμαίνεται μεταξύ 5 και 8 (5<Ph<8).

Όξινο, αλκαλικό ή ουδέτερο;
Όταν η τιμή του pH είναι 7 το χώμα θεωρείται ουδέτερο, όταν είναι pH<7 θεωρείται όξινο και όταν είναι pH>7 θεωρείται αλκαλικό. Μια πιο λεπτομερής διαβάθμιση είναι:

• πολύ όξινο (pH<5,4)
• μέτρια όξινο (5.5<pH>5.9)
• ελαφρώς όξινο (6.0<pH<6.9)
• αλκαλικό (7.1<pH<8)
 
Γιατί είναι σημαντικό;
Είναι σημαντικό να ξέρουμε την τιμή του pH γιατί άλλα φυτά αναπτύσσονται σε όξινο χώμα και άλλα σε αλκαλικό. Ας δούμε μερικά παραδείγματα:

Καρπούζι 5,5-6,5
Πεπόνι 6-7,5
Σιτάρι 5,5-7,5
Τομάτα 5,5-7,5
Λεμονιά 6-7
Μαρούλι 6-7
Πατάτα 5-6,5
 
Πώς το μετράμε;
Με πεχάμετρο το οποίο είναι ένα ειδικό όργανο. Μπαίνει απ’ ευθείας στο χώμα και δείχνει την τιμή του pH.
Με ειδικά σετ μέτρησης που εκτός από το pH μετράνε και το Ν,P,K. Λειτουργούν με κάποιους δείκτες που αλλάζουν χρώμα με βάση το pH του χώματος. Για μεγαλύτερη ακρίβεια κάνουμε εδαφική ανάλυση σε κάποιο εξειδικευμένο εργαστήριο.
 
Ένα πρακτικός αλλά όχι ακριβής τρόπος μέτρησης του pH
Ένας πρακτικός τρόπος για να καταλάβουμε αν το χώμα στον κήπο μας είναι όξινο ή αλκαλικό είναι η εξής:

Βήμα 1 Γεμίζουμε μισό ποτήρι με νερό και του ρίχνουμε 3 κουταλιές του γλυκού μαγειρική σόδα.
Βήμα 2 Γεμίζουμε μισό ποτήρι με ξύδι.
Βήμα 3 Παίρνουμε χώμα από το σημείο που θέλουμε να μετρήσουμε και το ρίχνουμε στα δύο ποτήρια
Βήμα 4 Αν το ποτήρι με τη σόδα αφρίσει αρκετά τότε το pH<7 και το χώμα είναι όξινο. Αν το ποτήρι με το ξύδι αφρίσει αρκετά τότε το pH>7 και το χώμα είναι αλκαλικό.

Πώς ρυθμίζουμε την τιμή του;
Όταν το pH είναι χαμηλό και θέλουμε να το ανεβάσουμε χρησιμοποιούμε υλικά όπως ασβέστη, ασβεστόλιθο, στάχτη ξύλου κ.α. Για να μειώσουμε το pH ρίχνουμε θειούχες ενώσεις όπως  πριονίδι, πευκοβελόνες, καφέ, τύρφη κ.α. Η διαδικασία είναι εξειδικευμένη και καλύτερα να ρωτήσετε κάποιο ειδικό γιατί το κάθε χώμα θέλει διαφορετικό χειρισμό.
Tip: Σε περιοχές με έντονες βροχοπτώσεις το χώμα είναι πιο όξινο σε σχέση με περιοχές που οι βροχές είναι λίγες
Tip: Οι γαιοσκώληκες βοηθούν στον καλό αερισμό του χώματος
Tip: όταν βελτιώνουμε ένα χώμα με άμμο δε ρίχνουμε ποτέ άμμο θαλάσσης γιατί έχει αλάτι

Πηγή: kipouroi.gr