Οι βασικές αρχές μιας λειτουργικής σχέσης

Για να είναι λειτουργική μία σχέση, πρέπει να σε αφήνει να είσαι ο εαυτός σου, χωρίς να χρειάζεται να προσποιηθείς πως είσαι κάποιος άλλος για χάρη της.

Αν δεν είσαι ευτυχισμένος και ήρεμος μέσα στη σχέση σου, εάν δεν νιώθεις την ελευθερία να είσαι απόλυτα ο εαυτός σου μαζί με τον άλλο, αν ο σύντροφός σου δεν σε ελκύει και δεν σε εξιτάρει ερωτικά, πνευματικά, συναισθηματικά, για ποια σχέση μιλάμε;

Οι ανθρώπινες σχέσεις ανέκαθεν χαρακτηρίζονταν από μια πολυπλοκότητα. Ωστόσο, στην εποχή μας, η κρίση που περνάνε οι σχέσεις, παρατηρείται όλο και πιο έντονα. Οι σχέσεις μεταξύ των ανθρώπων κλυδωνίζονται. Ενώ η προσέγγιση και η γνωριμία με έναν άθρωπο μοιάζει να γίνεται πιο εύκολα απ’ ότι παλαιότερα, η επένδυση σε μια σχέση και η διατήρησή της, γίνονται ολοένα και πιο δύσκολα. Όσο εύκολα γνωρίζουμε κάποιον, άλλο τόσο εύκολα, «την κάνουμε» με την πρώτη δυσκολία.

Βασική προϋπόθεση για την ύπαρξη μιας σχέσης, είναι η δέσμευση. Οι άνθρωποι σήμερα φαίνεται πως έχουν αναπτύξει κάποιου είδους αλλεργία στη δέσμευση. Και μόνο στο άκουσμα της λέξης, «πνίγονται», τρέπονται σε φυγή. Πίσω από τη φυγή, υπάρχει κάποιος καλά ριζωμένος φόβος. Φόβος να δεθώ, να πληγωθώ. Να αναλάβω την ευθύνη που επιφέρει μια σχέση. Φόβος να χάσω την ελευθερία μου, τη βολή μου, την ανεξαρτησία μου. Θέλω μόνο την καλοπέραση από μια σχέση…Δεν είμαι έτοιμος για όλο το πακέτο. Δεν είμαι αρκετά ώριμος να το διαχειριστώ. Ή ίσως κατά βάθος να φοβάμαι πως κι εγώ μέχρι εκεί είμαι καλός. Δεν είμαι αρκετά ικανός για να προσφέρω σε έναν άνθρωπο περισσότερα. Ίσως γιατί κι εγώ όταν τα ζήτησα, δεν μου τα έδωσαν. Κι έμαθα να μη ζητάω. Συνήθισα σ’ αυτό τόσο πολύ, που όταν μου τα δίνουν, δεν ξέρω τι να τα κάνω πια.

Κανείς δεν θέλει να είναι μόνος στην πραγματικότητα. Κι όμως, φαίνεται πως και το μαζί, είναι κάτι που δυσκολεύει τους ανθρώπους. Ο καθένας έχει το δικό του γιατί, τους φόβους του και τις εμπειρίες του. Αρχικά μια σχέση χρειάζεται ωριμότητα και ειλικρίνεια, πρώτα απ’ όλα απέναντι στον εαυτό μας.

Να έχουμε συνειδητοποίηση του τι θέλουμε ή φοβόμαστε, για ποιο λόγο συμβαίνει αυτό και πώς μπορούμε να το διαχειριστούμε. Κι έπειτα ειλικρινείς προθέσεις κι εντιμότητα απέναντι στον άλλο. Αν δεν λύσεις τα προσωπικά σου θέματα, θα αιμορραγείς πάνω σε ανθρώπους που δεν το αξίζουν.

Πώς μπορούμε όμως να διατηρήσουμε μια σχέση λειτουργική, ώστε να μη βαλτώσει;

Πρώτον: η ανάπτυξη της αγάπης μέσα σε ένα ζευγάρι προϋποθέτει προσπάθεια, δέσμευση και αφοσίωση. Την πρόθεση να γνωρίσει ο ένας τον άλλον σε βάθος, ουσιαστικά και απόλυτα. Να φωτιστούν όλες οι πλευρές τους, τα δυνατά στοιχεία τους, αλλά και τα τρωτά σημεία τους. Να ξεγυμνώσει ο ένας την ψυχή του μπροστά στον άλλον.

Ένα δόσιμο υπερβατικό κι απόλυτο. Ψυχής, σώματος και πνεύματος. Να ανακαλύψει ο ένας τον άλλον, την προσωπική του ιστορία, τις συνήθειές του, τις παραξενιές του, την ομορφιά του χαρακτήρα του, τις πληγές του, τα όνειρά του…

Δεύτερον: είναι απαραίτητη η κατασκευή «κοινού νοήματος» αναφορικά με το ποιες είναι οι βασικές αξίες που μοιράζεται το ζευγάρι και ποια είναι η προοπτική, η επιθυμητή εξέλιξη της σχέσης τους. Το «συν» στη λέξη σύντροφοι αφορά το μαζί. Ενωμένοι, χαράσσουν το δρόμο τους και συμπορεύονται.

Τρίτον: χρειάζεται αμοιβαία επένδυση στη σχέση κι επικοινωνία. Ο ένας να στραφεί προς τον άλλον, να δημιουργήσουν την καθημερινότητά τους, τη δικιά τους «ρουτίνα». Να συζητούν ουσιαστικά κι ανοιχτά, να ακούει ο ένας τον άλλον, να κατανοεί, να αποδέχεται, να υποστηρίζει, να ενθαρρύνει. Λέμε συχνά πως «ιδανικές» είναι οι σχέσεις που οι σύντροφοι είναι πέρα από εραστές και πολύ καλοί φίλοι. Μέσα από την εξωτερίκευση και την επικοινωνία η σχέση βελτιώνεται και προχωράει.

Τέταρτον: είναι σημαντικό να καταβάλλουν προσπάθεια και οι δύο προκειμένου να μην παραιτηθούν με την πρώτη δυσκολία. Σε όλες τις σχέσεις υπάρχουν προβλήματα και δυσκολίες, διαφωνίες και εντάσεις. Δεν φεύγω με την πρώτη δυσκολία. Δεν εγκαταλείπω. Μένω. Προσπαθώ. Αναγνωρίζω τα λάθη μου, αναλαμβάνω τις ευθύνες μου και ταυτόχρονα δείχνω επιείκεια στα λάθη του άλλου.

Σκοπός είναι το κάθε ζευγάρι να φτιάξει τον δικό του κώδικα επικοινωνίας, μέσα από τον οποίο θα μπορούν να επιλύουν τις διαφορές τους και τα προβλήματα που προκύπτουν στην πορεία της σχέσης τους. Τα «ευτυχισμένα» ζευγάρια είναι αυτά τα οποία «συμφωνούν» στις διαφωνίες τους. Δηλαδή, για κάποια πράγματα πρέπει να δεχτούμε πως οι απόψεις ή τα γούστα διαφέρουν και θα διαφέρουν. Δεν χρειάζεται να συμφωνούμε πάντα σε όλα.

Μπορούμε λοιπόν να «συμφωνήσουμε» ότι θα υπάρχουν πράγματα και καταστάσεις που θα διαφωνούμε. Χωρίς να τσακωνόμαστε. Το να έχω μία διαφορετική άποψη ή μια διαφορετική επιθυμία δεν σημαίνει απαραίτητα ότι θα συγκρουστώ και με τον άλλο. Αρκεί να μη διαφωνούμε και να μην διαφέρουμε πολύ σε ζωτικής σημασίας πράγματα που καθιστούν αδύνατη την συνύπαρξή μας, πόσο μάλλον τη συμβίωσή μας.

Πέμπτον: μοιραία ο ένας σύντροφος πρέπει να αφήσει τον άλλον να τον επηρεάσει. Να αναγνωρίσει την αξία του συντρόφου του, να τον αφουγκραστεί, να ακούσει τις απόψεις του ακόμη κι αν διαφωνεί με αυτές. Να καταθέσει τις δικές του, να εκφράσει τα συναισθήματά του, να εκμυστηρευτεί τις ανάγκες του. Μέσα από την ανταλλαγή και την αυτοαποκάλυψη ο ένας μαθαίνει τον άλλον. Μέσα από το μοίρασμα οικοδομείται το μαζί. Ο ένας παίρνει στοιχεία του άλλου και απεκδύεται δικά του.

Έκτον: βασικό στοιχείο της ερωτικής αγάπης είναι το ενδιαφέρον και ο θαυμασμός για τον σύντροφο. Η αναγνώριση της αξίας του, των επιτευγμάτων του. Η εκτίμηση του ταλέντου του, των ιδιαιτεροτήτων και των χαρισμάτων του.

Ο ένας να χαίρεται και να καμαρώνει τον άλλο. Να ενθαρρύνει τον αγώνα του και να τον ενδυναμώνει, να αναγνωρίζει την προσπάθειά του, να επιβραβεύει την επιτυχία του, να τον στηρίζει στην αποτυχία και στις δύσκολες στιγμές. Ο ένας να κινητοποιεί τον άλλον, να τον εμπνέει, να του εμφυσεί την ανάγκη να θέλει να γίνεται καλύτερος και να μην επαναπαύεται.

Έβδομον: μία σχέση αν την αφήσεις, αν την παραμελήσεις, θα κακοφορμίσει. Είναι αναγκαία η συχνή επιβεβαίωση του δεσμού ανάμεσα στο ζευγάρι, μέσω της συναισθηματικής επικοινωνίας και της σωματικής εγγύτητας.

Όσος χρόνος κι αν περάσει σε μία σχέση, όσο κι αν μεγαλώνουν οι άνθρωποι, οι συναισθηματικές ανάγκες και η ερωτική επιθυμία δεν γερνάνε. Μπορεί να αλλάζει ο τρόπος που επιζητούμε την κάλυψη των αναγκών μας, η ένταση και η συχνότα που βιώνουμε κι έχουμε ανάγκη από κάτι. Όμως κάποιες «σταθερές» μένουν και οφείλουν να μένουν για να διατηρείται ζωντανή και η σχέση.

Όγδοον: μια υγιής σχέση έχει ανάγκη και από την πιο ευχάριστη και διασκεδαστική πτυχή. Κοινά ενδιαφέροντα, χόμπι, δραστηριότητες, ταξίδια, διασκέδαση, απόλαυση, δημιουργία, παιχνίδια, προσωπικός χώρος…

Ένατον: Σε μία λειτουργική σχέση πρέπει να είμαστε ανοιχτοί και να λέμε και να ακούμε και τις πιο δυσάρεστες πλευρές της ανθρώπινης ύπαρξης. Και το αρνητικό συναίσθημα. Όπως αντίστοιχα και το θετικό. Να ανανεώνεται η σχέση. Να μην ξεχνάμε και να μη θεωρούμε δεδομένο τον άνθρωπο που έχουμε δίπλα μας. Εάν τον ξεχάσουμε, μπορεί κάποιος άλλος να διεκδικήσει αυτόν που εμείς σήμερα θεωρούμε δεδομένο και να τον χάσουμε. Όταν δημιουργείται ένα κενό ανάμεσα στο ζευγάρι δεν φταίει μόνο ο ένας.

Συνήθως ο ένας από τους δύο φταίει περισσότερο. Δεν θα βγάλουμε μεζούρα να μετρήσουμε ποιος. Το νόημα συνοψίζεται στο ότι και οι δύο έκαναν λάθη, απομακρύνθηκαν ο ένας από τον άλλον, αποξενώθηκαν. Κάτι που ενδεχομένως, σε κάποιες περιπτώσεις, άφησε χώρο για να υπάρξει ένα τρίτο πρόσωπο. Ο καθένας είναι υπόλογος για τις πράξεις του, υποχρεούται να αναλαμβάνει το μερίδιο της ευθύνης του και να δέχεται τις συνέπειες των επιλογών του.

Δέκατον: δεν νοείται σχέση χωρίς αμοιβαία εμπιστοσύνη, αλληλοσεβασμό, και ειλικρίνεια. Χωρίς αυτά, τα θεμέλια της σχέσης θα είναι σαθρά. Και θα καταρρεύσουν στην πρώτη δυσκολία.

Ενδέκατον: η διατήρηση της προσωπικής ταυτότητας και της αυτονομίας μέσα στο «εμείς». Είμαστε ζευγάρι, αλλά δεν ξεχνάω πως είμαι ένας ξεχωριστός άνθρωπος, αυθύπαρκτος και ανεξάρτητος, με τα δικά μου συναισθήματα, τη δική μου ξεχωριστή προσωπικότητα, τις ανάγκες μου και τα όνειρά μου. Ο καθένας δουλεύει ξεχωριστά για τους προσωπικούς του στόχους, αλλά η ευρύτερη εικόνα πρέπει να είναι κοινή, για να υπάρξει και κοινό μέλλον.

Αν μέσα στην συνολική εικόνα δεν χωράνε οι προσωπικοί στόχοι του καθενός, γιατί έρχονται σε σύγκρουση μεταξύ τους, γιατί μπορεί ο στόχος του ενός να δημιουργεί δυσκολία στην επίτευξη του στόχου του άλλου, να τον περιορίζει ή να τον εμποδίζει εξολοκλήρου, τότε δεν μπορεί να καρποφορήσει το «μαζί».

Δεν γίνεται να υπάρξει σχέση όταν ο ένας καταπιέζεται από τον άλλον ή όταν πρέπει να εγκαταλείψει βασικά κομμάτια του εαυτού του ή στόχους ζωής για να είναι μαζί με τον άλλον. Δεν θα πετύχει η σχέση. Αργά ή γρήγορα, με το πλήρωμα του χρόνου, ο σύντροφός σου, από άνθρωπός σου θα γίνει αυτός που σε εμπόδισε να υλοποιήσεις το όνειρό σου.

Αν δεν είσαι ευτυχισμένος και ήρεμος μέσα στη σχέση σου, εάν δεν νιώθεις την ελευθερία να είσαι απόλυτα ο εαυτός σου μαζί με τον άλλο, αν ο σύντροφός σου δεν σε ελκύει και δεν σε εξιτάρει ερωτικά, πνευματικά, συναισθηματικά, για ποια σχέση μιλάμε;

Πηγή πληροφοριών: Psychologynow.gr