Μελάνωμα. Υπάρχει και στο μάτι;

Ο περισσότερος κόσμος όταν μιλάει για μελάνωμα σκέφτεται το δέρμα. Τα κύτταρα από τα οποία προέρχονται τα μελανώματα όμως δεν υπάρχουν μόνο στο δέρμα, αλλά και στα μάτια μας.

Σε μια σύντομη τηλεφωνική μας συνέντευξη, ενδιάμεσα από ραντεβού με ασθενείς της, μιλήσαμε με την Χειρουργό Οφθαλμίατρο Δρ. Μαρία Πευκιανάκη.

Μας απάντησε με απλά και κατανοητά λόγια σε πέντε σημαντικές ερωτήσεις, για την σοβαρότητα του Οφθαλμικού Μελανώματος.

Τι είναι το Οφθαλμικό Μελάνωμα;

Ο περισσότερος κόσμος όταν μιλάει για μελάνωμα σκέφτεται το δέρμα. Τα κύτταρα που προέρχονται από τα μελανώματα δεν υπάρχουν όμως μόνο στο δέρμα αλλά και στα μάτια μας. Το Οφθαλμικό Μελάνωμα, αν ανιχνευθεί εγκαίρως έχει υψηλά ποσοστά ιάσεως.

Το μελάνωμα που είναι στο μάτι μπορεί να εμφανιστεί στον Οφθαλμικό Κόγχο (το οστέινο περίβλημα των οφθαλμικών βολβών). Ο Οφθαλμικός Κόγχος είναι μια ανατομικά πολύπλοκη δομή, που περιέχει τον βολβό του οφθαλμού, τους εξόφθαλμους μυς, αγγεία, λίπος νεύρα, αδένες και συνδετικό ιστό. Στο Βλέφαρο, στον Επιπεφυκότα (τη λεπτή ημιδιαφανή μεμβράνη που καλύπτει το “λευκό” τμήμα του οφθαλμού. Στην Ίριδα (τον ιστό που δίνει το χαρακτηριστικό χρώμα στα μάτια)  και στο Χοριοειδή Χιτώνα του οφθαλμού. Ο Χοριοειδής Χιτώνας είναι το λεπτό αγγειακό στρώμα του βολβού του ματιού, που βρίσκεται μεταξύ του αμφιβληστροειδή και του σκληρού χιτώνα.

Ο Χοριοειδής Χιτώνας, είναι η πιο συχνή θέση του μελανώματος στον οφθαλμό.

Συνήθως τα μελανώματα στο Χοριοειδή Χιτώνα είναι πρωτοπαθή, αλλά μπορεί να αποτελούν και εξαλλαγή Μελαγχρωστικού Χοριοειδικού σπίλου.

Συχνά μπορεί να είναι και μεταστατικά, με πρωτοπαθές εστίες συνήθως το μαστό και τον πνεύμονα.

Το ήπαρ είναι το πιο συχνό σημείο μετάστασης των ασθενών με Χοριοειδικό Μελάνωμα Οφθαλμών.

Φωτογραφία: Βικιπαίδεια

Πώς καταλαβαίνουμε πότε έχει κάποιος μελάνωμα στο μάτι και ποια είναι τα συμπτώματα;

Το οφθαλμικό μελάνωμα στα αρχικά στάδια συνήθως δε παρουσιάζει συμπτώματα. Σε αυτές τις περιπτώσεις,  μπορεί να διαγνωστεί τυχαία κατά τη διάρκεια ενός τακτικού οφθαλμολογικού ελέγχου.

Αν  το μελάνωμα εντοπίζεται στον Επιπεφυκότα ή στην Ίριδα, φαίνεται σαν μια μαύρη υπερυψωμένη περιοχή που σταδιακά μεγαλώνει.

Αν το μελάνωμα εμφανίζεται στο Χοριοειδή Χιτώνα του ματιού δεν είναι εμφανές συνήθως με γυμνό μάτι. Έτσι, σε προχωρημένα στάδια μπορεί να δώσει συμπτώματα όπως: θολή όραση, λάμψεις, μυγάκια, ελλείμματα στο οπτικό πεδίο ή μείωση της όρασης.

Αν ο ασθενής έχει κάποιο από τα συμπτώματα, πώς μπορεί να γίνει η διάγνωση;

Η πιο σημαντική εξέταση για τη διάγνωση του Χοριοειδικού Μελανώματος είναι ενδελεχής βυθοσκόπηση.

Αυτό γίνεται έπειτα από διαστολή της κόρης με ειδικά κολλύρια, όπου ελέγχεται το εσωτερικό του ματιού. Στη συνέχεια επιβεβαιώνεται με υπερηχογράφημα.

Σε περίπτωση αμφιβολίας, υπάρχουν και άλλες διαγνωστικές εξετάσεις, όπως είναι η Οπτική Τομογραφία Συνοχής και η Φλουοροαγγειογραφία.

Υπάρχει θεραπεία;

Θεραπεία υπάρχει και προσαρμόζεται κατά περίπτωση!

Είναι εξατομικευμένη και βέβαια διαφορετική σε κάθε είδος οφθαλμικού μελανώματος.

Στόχος μας είναι πάντα, να μειωθεί ο κίνδυνος της επανεμφάνισης καρκίνου στο μάτι. Επίσης, να γίνει και ο ελάχιστος δυνατός ακρωτηριασμός.

• Η θεραπεία του Χοριοειδικού Μελανώματος είναι πάντα πλήρως εξατομικευμένη. Προσαρμόζεται ανάλογα και με τη γενικότερη κατάσταση της υγείας του ασθενούς.

Πρέπει να ληφθεί υπόψη η αρχική θέση του Χοριοειδικού Μελανώματος. Καθώς και οι διαστάσεις  του κακοήθους όγκου.

Τα Χοριοειδικά Μελανώματα των ματιών συνήθως μπορεί να αντιμετωπισθούν με βραχυθεραπεία. Μια μορφή ακτινοθεραπείας, κατά την οποία τοποθετείται προσωρινά μια μικρή επισκληρική πλάκα ραδιενεργού υλικού στο μάτι. Με στόχο να ακτινοβοληθεί το μελάνωμα από απόσταση μόλις λίγων χιλιοστών.

Μια άλλη θεραπεία του οφθαλμικού μελανώματος είναι και η ακτινοβολία με δέσμη πρωτονίων.

Στα προχωρημένα στάδια, μπορεί να απαιτηθεί ακόμη και χειρουργική εξόρυξη του οφθαλμού.

• Για τα μελανώματα στον Επιπεφυκότα και στην Ίριδα, μπορούμε επίσης να έχουμε διάφορες θεραπευτικές προσεγγίσεις. Αυτές εξαρτώνται πάντα και εδώ από τις διαστάσεις του μελανώματος και τη θέση τους.

Ο ασθενής πρέπει να παρακολουθείται πάντα και από έναν Γενικό Ογκολόγο.

Πρέπει επίσης να τονιστεί, ότι είναι πολύ σημαντικό ο καρκίνος του ματιού να αντιμετωπίζεται όσο το δυνατόν συντομότερα. Διότι μπορεί να είναι και θανατηφόρος.

Η έγκαιρη αντιμετώπιση και διαχείριση ενός μελανώματος, μπορεί να βοηθήσει στην καλύτερη αντιμετώπιση του!

Σε προληπτικό επίπεδο υπάρχει κάτι που μπορεί να κάνει ο ασθενής;

Το 1^ο βήμα προστασίας είναι η τακτική οφθαλμολογική εξέταση.

Επίσης, εάν κάποιος παρατηρήσει:

• Μια νέα σκούρα κηλίδα στην Ίριδα ή στον Επιπεφυκότα.
• Μια νέα αλλοίωση στα βλέφαρα.

Τότε πρέπει να απευθυνθεί άμεσα για οφθαλμολογικό έλεγχο!

Σημαντική είναι και η τακτική παρακολούθηση υπόπτων σπίλων του χοριοειδούς, από εξειδικευμένο οφθαλμίατρο.

Επιπλέον πρέπει να γνωρίζετε, πως είναι πάντα απαραίτητη η χρήση γυαλιών ηλίου. Ακόμη και από τη βρεφική ηλικία!