Έρωτας και Ψυχή Πίνακας του Paul Thumann (1834-1908)
Μόλις μπαίνει ο δεύτερος μήνας του έτους έρχεται αυτόματα στο νου μας και ο Άγιος Βαλεντίνος, είτε είμαστε ερωτευμένοι είτε όχι. Ο Φεβρουάριος είναι ο μήνας του έρωτα από την αρχαιότητα. Πριν από την χριστιανική γιορτή του Αγίου Βαλεντίνου, υπήρχε η γιορτή του θεού Έρωτα και αργότερα ο μύθος της Ψυχής.
Η 14η Φεβρουαρίου και ο Άγιος Βαλεντίνος ως γιορτή των ερωτευμένων, έχει καθιερωθεί σε όλον τον δυτικό κόσμο. Με την παγκοσμιοποίηση καθιερώθηκε και σε χώρες σαν την Ελλάδα ή σε όσες έχουν υιοθετήσει διάφορα Δυτικά πρότυπα. Η γιορτή του Έρωτα όμως υπάρχει από πάρα πολύ παλιά και γιορτάζετε από την αρχαιότητα.
Ποιος ήταν ο Άγιος Βαλεντίνος που γιορτάζουν οι ερωτευμένοι
Ο Βαλεντίνος ήταν χριστιανός ιερέας που έζησε το 270 μ.Χ. Θέλοντας να διαδώσει τη χριστιανική πίστη στη Ρωμαϊκή αυτοκρατορία, τελούσε μυστικά γάμους ανάμεσα σε ζευγάρια. Προσπαθούσε με αυτόν τον τρόπο να δημιουργήσει πυρήνες ανάπτυξης του χριστιανισμού και “ατόφιες” χριστιανικές οικογένειες καθώς του γάμου προηγούνταν η βάπτιση. Προειδοποιήθηκε πολλές φορές από τον Ρωμαίο Αυτοκράτορα για τις αντιπαγανιστικές του διαθέσεις. Όμως αυτός δεν υποχώρησε και συνέχιζε να παντρεύει και να βαπτίζει πιστούς του. Καθώς δεν “συμμορφωνόταν” με τις απαιτήσεις των Ρωμαίων Ιερέων, φυλακίστηκε, βασανίστηκε και θανατώθηκε με αποκεφαλισμό.
Πολλούς αιώνες αργότερα και αφού επιβλήθηκε ο χριστιανισμός, η Καθολική Εκκλησία ανακήρυξε τον Βαλεντίνο ως Άγιο. Λόγο του ότι τελούσε γάμους, όρισε ημερομηνία λατρείας του την 14η Φεβρουαρίου. Η επιλογή της ημέρας βέβαια δεν ήταν τυχαία. Την ίδια ημέρα -για την ακρίβεια 2 μέρες, 14 και 15 Φεβρουαρίου- γιορτάζονταν στα παλαιότερα χρόνια τα Αρχαία Διονύσια. Μέρος τους ήταν και η αρχαία παγανιστική γιορτή του έρωτα και της γονιμότητας, ως λατρεία στο ξύπνημα της φύσης με τον ερχομό της άνοιξης.
Οι Καθολικοί (όπως και οι Ορθόδοξοι) ταύτισαν πολλές γιορτές όπως αυτή του “Άγιου Βαλεντίνου” με τα παλαιότερα πιστεύω τους. Στην πορεία, τον 20ο αιώνα, οι καπιταλιστικές κοινωνίες με το κατάλληλο… marketing, καθιέρωσαν την γιορτή με στόχο την αύξηση των πωλήσεων. Σήμερα πλέον ο Άγιος Βαλεντίνος είναι γνωστός μόνο ως… Άγιος του Έρωτα!
Οι αντίστοιχοι άγιοι της Ορθόδοξης Εκκλησίας
Η ορθόδοξη εκκλησία δεν αναγνώρισε ποτέ τον άγιο αυτόν. Κρατώντας έτσι σκληρή στάση στη… μόδα που καθιερώθηκε. Όμως, όταν ο Άγιος Βαλεντίνος έγινε το απόλυτο must του Φλεβάρη, οι ορθόδοξοι “πατέρες” αποφάσισαν να συμπεριλάβουν στο εορτολόγιο και δικούς τους αγίους. Έτσι εισήχθησαν με βάση αρχαίες γιορτές: ο Άγιος Έρωτας, που γιορτάζετε στις 25 Ιουνίου, ο Άγιος Υάκινθος (3 Ιουλίου) και οι προστάτες του γάμου Άγιος Ακύλας και Αγία Πρισκίλλα (13 Φεβρουαρίου). Οι τελευταίοι θα μπορούσε να πει κανείς πως θυμίζουν τον μύθο του Έρωτα και της Ψυχής.
Παρόλαυτά όμως, οι νέοι άγιοι της ορθοδοξίας δεν κατάφεραν (ακόμη τουλάχιστον) να καθιερωθούν στην συνείδηση του κόσμου. Καθώς οι περισσότεροι ούτε καν τους έχουν ακουστά…
Οι αρχαίοι… “Άγιοι”
Οι αδερφές όμως ζήλεψαν και της είπαν πως ο άνδρας ήταν ένας δράκος. Η Ψυχή φοβήθηκε και θέλησε να τον σκοτώσει. Ένα βράδυ όταν εκείνος κοιμήθηκε, πήρε ένα μαχαίρι για να τον σκοτώσει και ένα κερί για να βλέπει. Όταν φωτίστηκε όμως η μορφή του πανέμορφου Έρωτα ταράχτηκε και από απροσεξία της, το κερί έσταξε και τον έκαψε.
Εκείνος τρομαγμένος πέταξε μακριά. Μόλις η Ψυχή κατάλαβε την κοροϊδία των αδελφών της, έψαξε απελπισμένα να τον βρει. Αλλά δεν μπορούσε καθώς η Αφροδίτη τον είχε φυλακίσει. Η Ψυχή ζήτησε από την Αφροδίτη βοήθεια και εκείνη για να την βοηθήσει της ανέθεσε τρεις δοκιμασίες.
- Να ξεχωρίσει μια τεράστια ποσότητα οσπρίων.
- Να της φέρει χρυσό μαλλί από άγρια πρόβατα.
- Να πάει στον κάτω κόσμο και να της φέρει το ελιξίριο ομορφιάς της Περσεφόνης.
Η Ψυχή τα έκανε όλα, αλλά στην τελευταία δοκιμασία υπνωτίστηκε από το ελιξίριο της Περσεφόνης και έπεσε σε λήθαργο. Ο Έρωτας τότε την πήρε και πέταξε μαζί της μακριά.
