Τι είναι το άγχος και τι είναι το στρες;

Από τη Δρ. Γλυκερία Ρέππα / Ψυχολόγος – Σύμβουλος ψυχοσυναισθηματικής και κινητικής αγωγής

Όταν κάποιος βιώνει άγχος μπορεί να προέρχεται από το στρες και αντίστροφα. Το άγχος και το στρες είναι, δηλαδή, αλληλένδετα πράγματα αλλά διαφορετικά και το ένα μπορεί να οφείλεται στο άλλο.

Πολλές φορές στη ζωή μας χρησιμοποιούμε αυτές τις δύο λέξεις. Λίγοι είναι αυτοί όμως που ξέρουν τη διαφορά των δύο εννοιών. Σε αυτό το άρθρο θα δούμε ποια είναι η διαφορά άγχους και στρες, τι προβλήματα μπορούν να δημιουργήσουν και πως μπορούμε να τα διαχειριστούμε. Ας ξεκινήσουμε όμως με το εξής: όταν κάποιος βιώνει άγχος μπορεί να προέρχεται από το στρες και αντίστροφα. Το άγχος και το στρες είναι, δηλαδή, αλληλένδετα πράγματα αλλά διαφορετικά και το ένα μπορεί να οφείλεται στο άλλο.

Τι είναι στρες;
Το στρες είναι μία φυσιολογική αντίδραση του οργανισμού μας όταν αυτός έρχεται αντιμέτωπος με κάτι νέο ή και απαιτητικό, όταν συμβαίνει, δηλαδή κάτι παράξενο για εμάς. Αυτό το παράξενο μπορεί να είναι κάτι φυσιολογικό απλά εμείς να μην μπορούμε να το δούμε γιατί δεν το έχουμε ξαναζήσει. Το στρες προκαλεί την απελευθέρωση αδρεναλίνης, η οποία μας επιτρέπει να παίρνουμε γρήγορες αποφάσεις, να ανταποκρινόμαστε στις προκλήσεις και να παραμένουμε σε εγρήγορση.

Συνήθως, καταστάσεις που μας προκαλούν έντονα συναισθήματα, μας δημιουργούν στρες. Δηλαδή, οποιαδήποτε κατάσταση που μας κάνει να θυμώνουμε, να λυπόμαστε, να ανησυχούμε, να χαιρόμαστε, κλπ, ή ακόμα και να αγχωνόμαστε, μας δημιουργεί στρες! Πιο απλά, το στρες είναι μία κατάσταση που έρχεται ο οργανισμός μας (είτε χαρούμενη, είτε λυπητερή) εξαιτίας της “διατάραξης της ησυχίας μας ή/και της βολής μας” και θα απαιτεί να είμαστε στην “τσίτα”.

Ορισμένα άτομα αντιμετωπίζουν χρόνιο στρες, το οποίο επιβαρύνει το καρδιαγγειακό σύστημα και μπορεί να οδηγήσει ακόμη και σε κατάθλιψη. Η αίσθηση ελέγχου και η θετική στάση βοηθούν να αντιμετωπίσετε τα συμπτώματα του στρες και να χαλαρώσετε.

Τι είναι το άγχος;
Το άγχος είναι περισσότερο κοντά στο αίσθημα του φόβου. Όταν έχουμε άγχος αυτό οφείλεται σε ένα ερέθισμα που μας προκαλεί αίσθημα αδυναμίας, μία ανασφάλεια για το τι μπορεί να συμβεί και φόβο. Το άγχος συνήθως δημιουργείτε όταν μέσα μας υπάρχει ένα αίσθημα ανασφάλειας για το τι μπορεί να συμβεί, για το κατά πόσο μπορούμε να ελέγξουμε τα πράγματα, όταν επικρατεί σύγχυση και δεν μπορούμε να ξεκαθαρίσουμε κάποια πράγματα ή να βγάλουμε ξεκάθαρα συμπεράσματα για μία κατάσταση.

Το άγχος ενεργοποιεί τον άνθρωπο στο να ανταποκριθεί ή να διευκρινίσει την αντίδρασή του σε συγκεκριμένα ερεθίσματα. Σε έναν πρώτο βαθμό, δηλαδή, δρα κινητοποιητικά, μας κινητοποιεί. Μερικοί άνθρωποι δεν είναι σε θέση να αναγνωρίσουν τα αίτια του άγχους που βιώνουν ή πάσχουν από διαταραχές άγχους που απορυθμίζουν τη ζωή τους. Στις περισσότερες περιπτώσεις, οι φοβίες και το άγχος εμποδίζουν την ομαλή εξέλιξη της ζωής ενός ατόμου. Το άγχος γίνεται ανησυχητικό και χρήζει αντιμετώπισης όταν αρχίζει να παρεμβάλλεται στην καθημερινότητα του ατόμου μειώνοντας τη δραστηριότητά του και μειώνοντας δραστικά την υποκειμενική αίσθηση ευεξίας που έχει και κατ’ επέκταση τη ποιότητα της ζωής του. Σε αυτές τις περιπτώσεις το άτομο θα πρέπει να μάθει τρόπους να το διαχειρίζεται.

Όταν ο βαθμός του άγχους αυξάνεται χωρίς να γίνεται προσαρμογή στις νέες συνθήκες ή όταν αποσυνδεθεί από συγκεκριμένα ερεθίσματα και αυτονομηθεί αγγίζοντας τα όρια της γενικευμένης αγχώδους διαταραχής, τότε το άγχος μπορεί να γίνει βλαπτικό για την υγεία του ατόμου. Οι αγχώδεις διαταραχές, όπως η γενικευμένη αγχώδης διαταραχή ή η διαταραχή πανικού, αλλά και οι απλές ή οι σύνθετες φοβίες (αγοραφοβία, κοινωνική φοβία, υποχονδρίαση) διαφοροποιούνται από το καθημερινό συναίσθημα του άγχους ως προς τη συχνότητα εκδήλωσής τους και ως προς την έντασή τους.

Διαφορά άγχους και στρες
Η διαφορά του άγχους από το στρες, επομένως, βρίσκεται στο γεγονός ότι το άγχος αποτελεί εσωτερικό συναίσθημα σε αντίθεση με τους εξωτερικούς ψυχο-πιεστικούς παράγοντες που αποτελούν το στρες (όπως μία απώλεια, ένα φυσικό φαινόμενο, οι συνθήκες εργασίας κλπ). Όπως αναφέρθηκε και παραπάνω το στρες είναι μία κατάσταση που έρχεται ο οργανισμός μας εξαιτίας της “διατάραξης της ησυχίας μας”. Ενώ το άγχος, είναι ένας φόβος που αποκτούμε εξαιτίας μιας κατάστασης, επειδή δεν ξέρουμε τι θα επακολουθήσει και τι συνέπειες θα έχει για εμάς, ο φόβος για το άγνωστο.

Για να καταλάβουμε καλύτερα τη διαφορά έχουμε 2 παραδείγματα παρακάτω:

Παράδειγμα 1ο:
Ας υποθέσουμε ότι αλλάζεις εργασία και πας σε μία καλύτερα ή παίρνεις μια προαγωγή. Μπορεί να βιώνεις στρες γιατί οι υποχρεώσεις σου έχουν αυξηθεί και πρέπει να ανταποκριθείς στις καινούργιες απαιτήσεις της δουλειάς. Από την άλλη όμως, θα βιώνεις και άγχος γιατί δεν ξέρεις αν θα είσαι καλός σε αυτή τη θέση, αν θα τα καταφέρεις και αν θα μπορέσεις να κρατήσεις τη θέση σου.

Παράδειγμα 2ο:
Ας υποθέσουμε τώρα ότι παντρεύεσαι. Θα έχεις στρες γιατί θα πρέπει να τακτοποιήσεις και να τρέξεις για πολλά πράγματα, αλλά θα βιώνεις και άγχος εάν κάτι έχεις κανονίσει και δεν πάει καλά ή αν θα είναι όλα έτσι όπως τα έχεις ονειρευτεί και κανονίσει.

Πώς αντιμετωπίζονται;
Υπάρχουν αρκετές και διάφορες θεραπείες για την αντιμετώπιση των δύο παθήσεων. Στην περίπτωση του στρες, προτείνονται συνήθως αλλαγές στον τρόπο ζωής, όπως:
• η ενασχόληση με ένα καινούργιο χόμπι,
• η εκμάθηση τεχνικών χαλάρωσης,
• η ενασχόληση με τη γιόγκα,
• ο δημιουργικός οραματισμός και ο διαλογισμός.

Για την περίπτωση του άγχους η ψυχοθεραπεία αποδεικνύεται πιο αποτελεσματική για την αναγνώριση των παραγόντων που σας επηρεάζουν και επομένως σας δημιουργούν άγχος και την εξεύρεση τρόπων αντιμετώπισης των φόβων σας.

Πολλές φορές το άγχος που βιώνουμε εμείς το μεταφέρουμε και στους γύρω μας. Για να μην μεταφέρουμε, λοιπόν, το άγχος στην οικογένεια μας, στους φίλους μας κλπ. πρέπει καταρχήν να συνειδητοποιήσουμε ότι έχουμε άγχος και να επιθυμούμε να το διαχειριστούμε. Μόνο και μόνο μέσα από τη συνειδητοποίησή του και της κατάστασης που προκαλεί, αποφεύγεται η από κεκτημένη ταχύτητα διάχυσή του στους άλλους.

Πέρα από τις ψυχολογικές τεχνικές αναγνώρισης, εκτόνωσης και περιορισμού του, που αντιμετωπίζουν κυρίως τη γνωστική διάσταση του άγχους, πρωτεύοντα ρόλο παίζουν και η αναγνώριση της σωματικής του διάστασης κι εκτόνωσης. Οι τέσσερις πιο φυσικές και αγχολυτικές σωματικές δραστηριότητες είναι:
• η ήρεμη αναπνοή,
• ο ύπνος,
• η άθληση και
• η ερωτική πράξη.

Ελπίζω, τώρα να είναι κάπως ποιο ξεκάθαρο τι είναι το στρες και τι είναι το άγχος και να ξέρεις τι βιώνεις κάθε φορά για να μπορείς να το διαχειριστείς και ποιο αποτελεσματικά.

Πηγή

Κάντε μας like στο Facebook και στο Instagram για να μαθαίνετε όλα τα νέα και τις δημοσιεύσεις μας!