Κινηματογράφος & Βιβλίο
Θερινός κινηματογράφος: Η συνήθεια που έγινε λατρεία
Κάθε Μάιο, μαζί με τον ερχομό του καλοκαιριού έρχεται και η ανυπομονησία για το θερινό σινεμαδάκι κάτω από το φως των αστεριών. Καλή παρέα, καλός καιρός και μια ταινία που θα σε τραβάει το βλέμμα, θα σου γεννά ερωτήσεις, θα σε θέτει σε βαθυστοχασμούς και θα σε κάνει να μη θέλεις να πέσει η αυλαία.
Ο θερινός κινηματογράφος στην Ελλάδα
Ο θερινός κινηματογράφος έχει κάνει την πρεμιέρα του στην Ελλάδα το 1896. Πιο συγκεκριμένα το καλοκαίρι του 1900, άρχισαν οι πρώτες συστηματικές προβολές στα καφενεία της πλατείας Συντάγματος. Το 1904 στο Σύνταγμα προβάλλεται το «Ταξίδι στη σελήνη» του Ζωρζ Μελιές και ανοίγει και ο κινηματογράφος του Ζαππείου. Το 1907 θεωρείται ότι υπήρχαν 30 θερινοί κινηματογράφοι, όπου για εκείνη την εποχή ήταν η “νέα μόδα”. Πολλές φορές, έβλεπε κανείς να παίζει και ο Καραγκιόζης αλλά και επίκαιρα θέματα όπως τα στρατιωτικά.
Πλωτός θερινός κινηματογράφος στη Θεσσαλονίκη
Το 1925, ένας πλωτός θερινός κινηματογράφος με το όνομα “Κουρσάλ”, ανοίγει στη Θεσσαλονίκη στην πλατεία Αριστοτέλους, όπου τριγύρω υπήρχαν καφενεία, λουκουμάδες κ.ά. Το 1939 λειτουργούν πλέον στην Ελλάδα 280 κινηματογράφοι. Πολλοί πίστευαν ότι την περίοδο της κατοχής θα σταματούσαν οι προβολές. Τελικά όμως οι αεροπορικές επιδρομές δεν στάθηκαν εμπόδιο. Η δεκαετία του ‘60 είναι η χρυσή εποχή του θερινού σινεμά.
Ιστορική αναδρομή
Αν κανείς κάνει μια αναδρομή στα σινεμά της Αθήνας θα διαπιστώσει ότι σχεδόν όλοι οι θερινοί κινηματογράφοι είχαν γυναικεία ονόματα («Αΐντα», «Κάρμεν», αλλά και «Στέλλα», «Αθανασία»). Υπήρχαν σπάνιες εξαιρέσεις, όπως ο χειμερινός κινηματογράφος «Άρης» στην Αχαρνών, ή ο «Άκης».
Οι θερινοί κινηματογράφοι της τότε εποχής, ήταν οικόπεδα, όπου εύκολα στηνόταν η μάντρα, μια χτιστή οθόνη και η μηχανή προβολής. Ένα μπαλκόνι, μια αυλή ή μια ταράτσα, περιποιημένα με βότσαλο, λίγες πλαστικές καρέκλες κι ένα κομμάτι πανί, ήταν αρκετά για να δημιουργηθούν οι πρώτοι ανοιχτοί χώροι προβολής, οι πρώτοι λεγόμενοι θερινοί κινηματογράφοι, που οι νέοι το συνδυάζουν με τη νυχτερινή διασκέδαση.Ο θερινός κινηματογράφος του σήμερα έχει επανέλθει στη μόδα, όπου πλέον σερβίρουν ποτά, κοκτέιλ, φαγητά. Στη σημερινή εποχή πολλά έγιναν σούπερ μάρκετ, άλλα πάρκινγκ, θέατρα, όπως το «Αμόρε» ή η «Αττική» (θέατρο Χώρα), σχολεία, και βέβαια πολυκατοικίες.
Το θερινό σινεμά μπαίνει σε κάθε γειτονιά και γίνεται τραγούδι. Το 1978, ο Λουκιανός Κηλαηδόνης κυκλοφορεί το τραγούδι ύμνο των θερινών:
«Είναι κάτι νύχτες με φεγγάρι
μες τα θερινά τα σινεμά
νύχτες που περνούν
που δε θα ξαναρθούν
μ’ αγιόκλημα και γιασεμιά…»
Γύρω στα 100 χρόνια πριν τα θερινά σινεμά είχαν δωρεάν είσοδο, αφού το εισιτήριο καθιερώθηκε δύο δεκαετίες μετά. Αργότερα, σύμφωνα με την προστασία του κράτους, δε δόθηκαν μέτρα στήριξης που να βοηθήσουν αυτά τα σινεμά να γίνουν βιώσιμα. Βάση του ν. 3905/2010 για τον κινηματογράφο, το κράτος επιδοτεί θερινά σινεμά, εφόσον προβάλουν δύο ελληνικές ταινίες για δύο συνεχόμενες βδομάδες στη φουλ σεζόν, κάτι το οποίο είναι δύσκολο να εφαρμοστεί. Για το λόγω αυτό έχει δημιουργήσει το δίκτυο δημοτικών κινηματογράφων, που το 2001 ήταν στο σύνολό τους 60.
Ψηφιακοί κινηματογράφοι
Οι άνθρωποι εκείνη την εποχή είχαν συσχετίσει τον μηχανισμό με τον θερινό κινηματογράφο, κάτι το οποίο δεν είναι εφικτό, αφού το πλεονάζον ζήτημα για τους θερινούς κινηματογράφους είναι η ανάγκη αγοράς της ψηφιακής μηχανής, αφού οι ταινίες παράγονται πλέον ψηφιακά κι όχι σε φιλμ. Το θερινό σινεμά γίνεται πια η αγαπημένη καλοκαιρινή συνήθεια των νέων. Το ψηφιακό σήμα προσφέρει πολύ καλή ποιότητα ήσουν και εικόνας. Επειδή όμως το κόστος της ήταν αρκετά μεγάλο και τα έσοδα δεν επαρκούσαν, κάθε νέα σεζόν γινόταν μεταφορές των μηχανών, από τα χειμερινά στα θερινά σινεμά και το αντίστροφο.
Για πολλούς ο θερινός κινηματογράφος ήταν και είναι το σπίτι τους, ο χώρος εργασίας τους αλλά και ο καθημερινός τους βίος. Αρκετοί κινηματογράφοι εκείνης της εποχής ήταν οικογενειακές επιχειρήσεις που επένδυσαν σε αυτούς ζωή και χρήματα για να τους διατηρήσουν. Άλλοι έλεγαν ότι το σινεμά είναι τρόπος ζωής και όχι δουλειά.
Θερινά σινεμά Ελλάδας και εξωτερικού
Τα θερινά σινεμά δεν είναι κατ’ αποκλειστικότητα ελληνικά. Μπορεί να υπάρχουν πολλοί ελληνικοί θερινοί κινηματογράφοι όπως το Θησείο, όπου έχει αναδειχθεί ως ο πιο όμορφος θερινός του κόσμου, χάρη στην μαγευτική θέα του στην Ακρόπολη, το Cine Paris στην Πλάκα και το Cine Καμάρι στη Σαντορίνη.
Από τους θερινούς κινηματογράφους του εξωτερικού ο πρώτος που έχει εισαχθεί στο βιβλίο Γκίνες βρισκόταν στην πόλη Μπρουμ της Αυστραλίας, ο οποίος λειτούργησε πρώτη φορά το 1916 στην Chinatown. Ήταν ο πιο ιδιαίτερος και ξεχωριστός κινηματογράφος, αφού κατά τη διάρκεια των προβολών, οι θεατές αναγκάζονταν να σηκώνουν τα πόδια ψηλά για να μη βρέχονται λόγω της παλίρροιας.
