Γονείς & Οικογένεια
Πως θα αντιμετωπίσετε την εφηβεία των παιδιών
Η εφηβεία είναι μια πολύ ιδιαίτερη περίοδος στη ζωή ενός παιδιού και για να την αντιμετωπίσετε χρειάζονται συγκεκριμένοι χειρισμοί. Οι περισσότεροι γονείς αναζητούν έτσι πάντα συμβουλές σχετικά με τη διαχείρισή της.
Για να αντιμετωπίσετε όμως την εφηβεία των παιδιών πρέπει να ξεκινήσετε από εσάς. Σχεδόν όλοι οι γονείς φτάνουν στο τέρμα εκείνα τα χρόνια. Αναζητούν συμβουλές, καθώς δύσκολα μπορούν να διαχειριστούν την εφηβεία του παιδιού τους.
Για να “παλέψετε” όμως την εφηβεία του παιδιού πρέπει αρχικά ως γονείς να είστε καλά. Οι παρακάτω συμβουλές ίσως σας φανούν έτσι χρήσιμες για να μπορέσετε να κουμαντάρετε εντάσεις, συγκρούσεις, καυγάδες, συζητήσεις και προβληματισμούς.
Αρχικά πρέπει να γνωρίζετε τι σημαίνει εφηβεία.
Η εφηβεία είναι μια διακριτή αναπτυξιακή φάση, όπου οι βιοσωματικές αλλαγές και οι νέες εξελίξεις του παιδιού είναι ραγδαίες. Αυτές οι νέες καταστάσεις αφορούν τις νοητικές ικανότητες, την σεξουαλικότητα και το σώμα του.
Η κατάσταση αυτή ξεκινάει με την ήβη. Μια περίοδος σωματικών αλλαγών, κατά την οποία το παιδικό σώμα μετατρέπεται σε ενήλικο, ικανό για αναπαραγωγή.
Τα ορμονικά φαινόμενα για αυτή τη μετάβαση εμφανίζονται στα κορίτσια από 10-11 ετών και στα αγόρια από 11-12 ετών (περίπου). Στα κορίτσια, η ήβη ολοκληρώνεται σε ηλικία 15-17 ετών, ενώ στα αγόρια 16-17 ετών (περίπου).
Η εφηβεία είναι μια περίοδος ταχείας γνωστικής ανάπτυξης.
Σύμφωνα με την πιαζετιανή θεωρία, παρατηρείται αλλαγή στον τρόπο σκέψης των εφήβων. Υπάρχει μια μετακίνηση από τη «συγκεκριμένη σκέψη» στην «αφηρημένη σκέψη».
Αυτό σημαίνει πως ο έφηβος αρχίζει να μπορεί να επεξεργαστεί αφηρημένες έννοιες και ιδέες. Όπως η δικαιοσύνη, η ελευθερία κ.α.
Παράλληλα, μειώνεται η εγωκεντρικότητα του και το παιδί αρχίζει να σκέφτεται με μια ευρύτερη προοπτική. Η σφαίρα της οικογένειας σταματά να είναι το επίκεντρό του. Αρχίζει έτσι να εστιάζει στο ευρύτερο σύνολο, τις παρέες και τους συνομήλικους του. Ξεκινάει να αντιλαμβάνεται ευρύτερες κοινωνικές έννοιες και να διαμορφώνει πολιτικές θέσεις.
Οι έφηβοι ξεκινούν να αναπτύσσουν πιο προηγμένες συλλογιστικές δεξιότητες. Συμπεριλαμβάνετε η ικανότητα να εξερευνούν και ένα πλήρες φάσμα πιθανοτήτων σε μια κατάσταση. Αρχίζουν να σκέφτονται υποθετικά, με αντίθετα γεγονότα και να προβληματίζονται.
Που να εστιάσετε!
Για να μπορέσετε να αντιμετωπίσετε το παιδί φροντίστε πρώτα να είστε εσείς καλά με τον εαυτό σας.
Αφιερώστε χρόνο στον εαυτό σας κάνοντας πράγματα που σας ξεκουράζουν, σας γεμίζουν και σας κάνουν να αισθάνεστε όμορφα. Έρευνες έδειξαν ότι οι γονείς που δίνουν χρόνο στον εαυτό τους γίνονται αποτελεσματικότεροι.
Γονείς που είναι εξουθενωμένοι από τη δουλειά και πιεσμένοι ψυχολογικά δεν μπορούν να πάρουν σωστές αποφάσεις. Εκνευρίζονται με το παραμικρό και χάνουν τον έλεγχο και την υπομονή τους πολύ εύκολα.
Μην προσπαθείτε να «σκεπάζετε» τα λάθη σας ως γονείς.
Όλοι κάνουμε λάθη. Κανείς δεν μπορεί να αγγίξει την τελειότητα. Απολογηθείτε λοιπόν για τυχόν λάθη ή παραλείψεις που αισθάνεστε να έχετε κάνει.
Έρευνες έδειξαν ότι γονείς που παραδέχονται και απολογούνται για τα λάθη τους βοηθούν τα παιδιά τους. Συγκεκριμένα, τα παιδιά μαθαίνουν να χειρίζονται καλύτερα αγχώδεις, στρεσσογόνες και καταθλιπτικές καταστάσεις.
Απαλλαγείτε από το άγχος (όσο μπορείτε).
Το άγχος είναι ένα δυσάρεστο συναίσθημα για το καθένα μας. Όλοι είναι δύσκολο να το διαχειριστούμε και να απαλλαγούμε εύκολα από αυτό. Σε περιπτώσεις που δεν μπορείτε να το χειριστείτε μη διστάσετε να ζητήσετε ιατρική βοήθεια ή ψυχολογική στήριξη. Δεν θα μπορέσετε διαφορετικά να αντιμετωπίσετε ούτε την εφηβεία του παιδιού.
Μην περνάτε τις ανησυχίες και τις δύσκολες καταστάσεις μόνοι σας.
Όταν είσαστε αγχωμένοι και προβληματισμένοι είναι πολύ σημαντικό να μοιραστείτε τα συναισθήματά σας με κάποιο άλλο πρόσωπο. Συζητήστε αυτά που σας απασχολούν με ένα στενό οικογενειακό σας φίλο, με το σύντροφό σας, με την αδελφή ή τον αδελφό σας.
Μοιραστείτε τις σκέψεις, τους προβληματισμούς και τις καταστάσεις που σας προβληματίζουν με άλλους ανθρώπους. Αυτή η κίνηση μπορεί να εξουδετερώσει το άγχος και να βοηθήσει στη λήψη καλύτερων αποφάσεων και στην ευκολότερη επίλυση προβλημάτων.
Ο χρυσός κανόνας είναι ωραία και εποικοδομητική συνεργασία και επικοινωνία μεταξύ των δύο γονιών.
Έρευνες δείχνουν ότι ένας ευτυχισμένος γάμος συνδέεται με ευτυχισμένα παιδιά. Είναι μεγάλο πλεονέκτημα για τους εφήβους όταν οι γονείς έχουν μία άριστη επικοινωνία μεταξύ τους. Όταν συμμερίζονται τις ανησυχίες και τους προβληματισμούς τους και λαμβάνουν από κοινού αποφάσεις.
Σε περίπτωση που είστε μόνος γονιός, αν υπάρχει δυνατότητα, κάντε προσπάθειά ώστε να έχετε μια καλή σχέση με τον/την πατέρα/μητέρα του παιδιού σας. Αλλά και το παιδί να έχει μια όμορφη σχέση και με τους δύο του γονείς.
Η αληθινή συγγνώμη είναι σημαντική να τη διδάξουμε στα παιδιά μας.
Τα λάθη είναι ανθρώπινα. Όλοι κάνουμε λάθη. Κανείς δεν είναι τέλειος. Το σημαντικότερο είναι να τα αναγνωρίζουμε και να απολογούμαστε λέγοντας μία αληθινή συγγνώμη και φυσικά να επιδιώκουμε να μην τα επαναλαμβάνουμε.
Ειδικά για να αντιμετωπίσετε την εφηβεία, απαιτήστε από τα παιδιά να λένε συγγνώμη όταν πρέπει, ακολουθώντας και εσείς βέβαια την ίδια τακτική.
Να θυμάστε ότι είστε το μοντέλο-πρότυπο για τα παιδιά σας.
Τα παιδιά μας παρακολουθούν!
Μας παρακολουθούν στις καλές και κακές στιγμές μας, παρακολουθούν τις συνήθειές μας. Πρέπει έτσι να αναμένουμε ότι το πιο πιθανόν είναι να μιμηθούν τις συμπεριφορές μας.
Μας παρακολουθούν όταν τρώμε ή βλέπουμε τηλεόραση. Όταν δουλεύουμε στο σπίτι, κατά την ώρα του δείπνου και πότε ή τι συνηθίζουμε να τρώμε. Βλέπουν τις αντιδράσεις μας σε διάφορες καταστάσεις και εποπτεύουν την αξία που δίνουμε στη φιλία.
Ακούνε κάθε στιγμή τι λέμε και εστιάζουν στις σχέσεις μας με τους ανθρώπους, την υπομονή μας και τον έλεγχο του εαυτού μας.
Ποτέ μην υποτιμάτε λοιπόν την ικανότητά να επηρεάζετε τα παιδιά σας στην ανάπτυξη, τη μάθηση και τη συμπεριφορά τους.
Οι ανήσυχοι γονείς κάνουν πράγματα τρελά!
Άγχος και ανησυχία είναι δυσάρεστα συναισθήματα όταν λιμνάζουν στην καρδιά μας και με αυτά δε θα μπορέσετε να αντιμετωπίσετε την εφηβεία. Είναι σημαντικό να αναγνωρίσουμε την πηγή της ανησυχίας. Με τη βοήθεια της συζήτησης με ένα καλό φίλο ή τον/τη σύζυγό, προσπαθήστε να την εξολοθρεύσετε.
Όταν σας πλημμυρίζει άγχος και ανησυχία το μόνο που πετυχαίνετε είναι να δηλητηριάζετε τη σκέψη και τις αποφάσεις σας. Το ίδιο πρέπει να προσπαθείτε και για τα παιδιά σας.
Όταν αισθανθείτε ότι τα παιδιά σας είναι ανήσυχα, εκνευρισμένα και αντιδρούν σπασμωδικά φερθείτε ψύχραιμα. Με ψυχραιμία και υπομονή προσπαθήστε να καθίσετε κοντά τους και να τα βοηθήσετε να απαλλαγούν από αυτό το δυσάρεστο συναίσθημα.
Αποφύγετε να λαμβάνετε σημαντικές αποφάσεις όταν είστε θυμωμένοι, αγχωμένοι και απογοητευμένοι.
Όταν κατακλύζεστε από αρνητικά συναισθήματα όπως θυμός, άγχος και απογοήτευση πάρτε βαθιές ανάσες. Συζητήστε τους προβληματισμούς σας με το σύντροφό σας ή με ένα καλό φίλο.
Αφήστε τον χρόνο να περάσει, ηρεμήστε, και έπειτα πάρτε την απόφαση σας για το θέμα που σας απασχολεί. Έτσι θα είναι σίγουρα αποτελεσματικότερη και πιο σωστή.
Μη λέτε ψέματα στα παιδιά σας.
Μία ειλικρινής σχέση με το παιδί και τηρώντας τις υποσχέσεις σας, είναι σημαντική για να κατακτήσετε την εμπιστοσύνη του. Όταν τα παιδιά έχουν εμπιστοσύνη στο πρόσωπό σας, μαθαίνουν να δείχνουν περισσότερο σεβασμό. Έτσι υπακούν και συνεργάζονται πιο εύκολα.
Καθιερώστε αποτελεσματικούς κανόνες, επιβραβεύσεις και συνέπειες.
Για να καταφέρετε εφηβεία αντιμετωπίσετε να αντιμετωπίσετε την εφηβεία καθιερώστε κανόνες στην καθημερινότητα της ανατροφής του παιδιού σας. Κανόνες που αφορούν την ώρα του φαγητού, του ύπνου, της διασκέδασης, της μελέτης καθώς και σε άλλα θέματα της καθημερινότητας.
Ευγενικές χειρονομίες, καλή συμπεριφορά, υπακοή, καλές αποδόσεις στο σχολείο και προσφορά βοήθειας στις δουλειές του σπιτιού, μπορείτε να τα συνδέσετε με επιβραβεύσεις.
Η επιβράβευσή προς τα παιδιά αντικατοπτρίζει το σεβασμό σας στις πράξεις τους. Τονώνει παράλληλα το είναι και την αυτοπεποίθησή τους. Βέβαια, δεν πρέπει να λείπουν και οι συνέπειες των «κακών» συμπεριφορών.
Συνέπειες που δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να σχετίζονται με σωματική βία. Ένα πλάνο που κυμαίνεται στο πλαίσιο των κανόνων και της τάξης δίνει έναυσμα στα παιδιά να οργανώνουν τις ενέργειές τους. Με αυτό το τρόπο μαθαίνουν και να προβληματίζονται για τις πράξεις τους.
Με πληροφορίες από paidiatros.com και Βικιπαίδεια.