Η λεϊσμανίωση στους σκύλους

Η λεϊσμανίωση είναι μια από τις συχνότερες νόσους του σκύλου στην Ελλάδα, η οποία μπορεί να εκδηλωθεί όταν το ζώο τσιμπηθεί από θηλυκή σκνίπα ειδικά από τους μήνες Μάιο έως Νοέμβριο!

ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΑ
Είναι από τις συχνότερες νόσους του σκύλου στη χώρα μας. Τα ζώα μολύνονται με τη Leishmania infantum όταν τσιμπηθούν από τον θηλυκό φλεβοτόμο (σκνίπα) P. neglects , η δραστηριότητα της οποίας αυξάνεται από τον Μάιο έως τον Νοέμβριο.  Η συχνότητα μόλυνσης διαφέρει από περιοχή σε περιοχή. Η περιοχή  της Θεσσαλίας και ιδιαίτερα Καρδίτσας και Τρικάλων είναι  έντονα μολυσμένη. Στη χώρα μας δεν υπάρχουν ζωοανθρωπόφιλα ειδή σκνίπας που να μεταδίδουν τη νόσο από το σκύλο στον άνθρωπο.  
Οι περισσότεροι σκύλοι μολύνονται κατά την διάρκεια του πρώτου χρόνου της ζωής τους συνήθως σε ηλικία άνω των 9 μηνών. Ιδιαίτερη σημασία έχουν και οι συνθήκες διαβίωσης πχ  αγροτικές και ημιαστικές περιοχές και η παραμονή των σκυλιών την νύκτα σε εξωτερικούς χώρους αυξάνουν την πιθανότητα μόλυνσης. Υψηλά ποσοστά μόλυνσης εμφανίζουν οι βραχύτριχες φυλές σκύλων, πιθανόν λόγω της ευκολότερης προσβολής τους από σκνίπες.
 
ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ
Οι περισσότεροι σκύλοι (ιδιαίτερα οι κυνηγητικοί) προσκομίζονται για πρώτη φόρα στο κτηνιατρείο επειδή εμφανίζουν: εύκολη κόπωση, μείωση σωματικού βάρους, δερματικές αλλοιώσεις, κατάπτωση-ανορεξία, πολυουρία-πολυδιψία, εμετός, διάρροια, επίσταξη, βλενοπυώδες οφθαλμικό έκκριμα (κολλώδης τσίμπλα). Ωστόσο, ένα μεγάλο ποσοστό των ζώων διαγιγνώσκεται τυχαία κατά την προγραμματισμένη επίσκεψη του ζώου στον κτηνίατρο. Αυτό οφείλεται στο ότι ειδικά στα αρχικά στάδια της νόσου τα συμπτώματα μπορεί να είναι αρκετά ήπια και να μην γίνουν αντιληπτά από τους ιδιοκτήτες. Ενώ ο χρόνος μετά την μόλυνση του ζώου στον οποίο θα εκδηλωθούν τα συμπτώματα ποικίλλει, μετά την εμφάνισή τους η πορεία του ζώου είναι φθίνουσα. Από τις σημαντικότερες και συχνότερες επιπλοκές της νόσου είναι η σπειραματονεφρίτιδα με κατάληξη την νεφρική ανεπάρκεια και τον θάνατο του ζώου.  Άλλα συστήματα που μπορού να προσβληθούν είναι το συκώτι, οι αρθρώσεις, οι οφθαλμοί, οι μύες και το δέρμα.
 
ΔΙΑΓΝΩΣΗ
Η διάγνωση γίνεται στο κτηνιατρείο εύκολα, γρήγορα και οικονομικά με τη χρήση ειδικών test-kit, με μεγάλη αξιοπιστία. Για ποσοτικό προσδιορισμό των αντισωμάτων και την παρακολούθηση της πορείας του νοσήματος καθώς και της ανταπόκρισης στη θεραπεία, ενδείκνυται να γίνεται πιο ακριβής ορολογικός έλεγχος (προσδιορισμός τίτλου) σε ειδικά εργαστήρια.

ΘΕΡΑΠΕΙΑ
Η θεραπεία της λεισμανίωσης είναι δαπανηρή, χρονοβόρα και κυρίως αποσκοπεί στην κλινική ίαση του ζώου, δεδομένου ότι η παρασιτολογική ίαση (πλήρης απομάκρυνση του παρασίτου από τον οργανισμό) δεν είναι πάντα εφικτή. Έγκειται στη χρήση πρωτοζωοκτόνων και πρωτοζωοστατικών φαρμάκων. Στα πρώτα κατατάσσεται το milteforan (Virbac), σιρόπι που δίνεται από το στόμα με το φαΐ για 28 ημέρες, ενώ μπορεί να χρειαστεί και 2ος κύκλος χορήγησης. Στα δεύτερα κατατάσσεται η αλλοπουρινόλη (zylapour, zyloric), τα οποία δίνονται για 6 μήνες ενώ μετά το πέρας της θεραπείας και ανάλογα την ανταπόκριση του ζώου, εκτιμάται η συνέχιση η μη της θεραπείας. Επειδή, τόσο το ίδιο το νόσημα όσο και τα φάρμακα μπορεί να είναι επιβαρύνουν την νεφρική λειτουργία, συνίσταται πλήρης αρχικός αιματολογικός και βιοχημικός έλεγχος καθώς και μια έπανάληψη τηυς εκτίμησης της νεφρικής λειτουργίας στο μέσο ή στο τέλος της θεραπειας, ανάλογα πάντα με την κατάσταση του ζώου.
 
ΠΡΟΛΗΨΗ
Λόγω της ευρείας μετάδοσης του νοσήματος, της δαπανηρής θεραπείας και της κακής μερικές φορές κατάληξης, η σωστή πρόληψη είναι άκρως απαραίτητη, ειδικά στην περιοχή μας. Συνίσταται η χρήση ουσιών με εντομοαπωθητική δράση, με τη μορφή αντιπαρασιτικού περιλαιμίου, αμπουλών (spot-on) και spray. Πρόσφατα κυκλοφόρησε εμβόλιο κατά της λεϊσμανίωσης. Ο πρώτος εμβολιασμός γίνεται σε σκυλιά ηλικίας άνω των 6 μηνών, εφόσον είναι αρνητικά στον ορολογικό έλεγχο. Απαιτούνται τρεις επαναλήψεις σε διάστημα 3 εβδομάδων και στην συνέχεια αναμνηστικός εμβολιασμός μία φορά τον χρόνο.

Editor: Γεώργιος Χριστοδούλου / Kτηνίατρος