Γιατί οι άντρες αφήνουν μουστάκι και γένια; Παρόλο που οι περισσότεροι είναι υπέρ της «αποτρίχωσης» και της καθαριότητας; Σκεφτήκατε ποτέ πως προέκυψε αυτή η τάση;

Αυτό το άρθρο για το μουστάκι και τα γένια, εκτείνεται πέρα από την ανδρική περιποίηση… Έχει σχέση με ιστορίες πολέμων, σοφίας και γυναικών. Μόλις το διαβάσετε, θα καταλάβετε τι πρέσβευε το χαρακτηριστικό μουστάκι του Νταλί, η γενειάδα του Τσε Γκεβάρα και πολλά άλλα!

Με το πέρασμα των ετών οι «τρίχες» στο πρόσωπο παινεύτηκαν και χλευάσθηκαν. Απαθανατίστηκαν μέσα από έργα τέχνης και απαγορεύτηκαν επίσης με νόμους.

Η σημερινή καθιέρωση της γενειάδας και του  μουστακιού δεν ήταν τελικά απλή υπόθεση… Ουσιαστικά, το εάν θα αφήσει ένας άντρας μουστάκι και γένια, είναι τόσο «τολμηρό» όσο και για το τι θα φορέσει στην δουλειά του.

Τι λεξιλόγιο θα χρησιμοποιήσει ανάλογα με τους ανθρώπους που συναναστρέφεται ή ποια ομάδα θα υποστηρίξει.

Το μουστάκι και η γενειάδα είναι κυρίως το σήμα κατατεθέν των «κανόνων» με τους οποίους κάποιος επιλέγει να ακολουθήσει στην κοινωνία.

Ίσως όμως δεν το είχατε σκεφτεί έτσι…

Από πολιτισμικής άποψης, το μουστάκι και η γενειάδα σημαίνει διαφορετικά πράγματα, ανάλογα με την κοινωνία που ζει κάποιος.

Στην αρχαία Ελλάδα για παράδειγμα, το να έχει κάποιος γενειάδα θεωρούταν δείγμα σοφίας και γνώσης. Αυτός ήταν ο λόγος που γενειάδα άφηναν οι μεγαλύτεροι ηλικιακά άνθρωποι. Οι βασιλιάδες, οι υψηλόβαθμοι στρατιωτικοί, οι λόγιοι, οι επιστήμονες και οι φιλόσοφοι!

Όσο μεγαλύτερη ήταν μια γενειάδα, τόσο περισσότερες εμπειρίες και γνώσεις για την ζωή δήλωνε.

Στην Μέση Ανατολή από την άλλη, από την Οθωμανική εποχή ξεκίνησε να είναι το μουστάκι πολύ δημοφιλή. Τότε το μουστάκι θεωρήθηκε σημάδι υψηλής κοινωνικής θέσης και σε νεότερες ηλικίες.

Εάν ένας άντρας είχε αρκετό ελεύθερο χρόνο ώστε να τον αφιερώνει στον καλλωπισμό του μουστακιού του, σήμαινε πως ήταν εύπορος και πλούσιος.

Καθώς είτε το περιποιούνταν μόνος του ή είχε την δυνατότητα να έχει τον προσωπικό του «μπαρμέρη» μπορούσε να καλλωπίζετε.

Μετά την Οθωμανική περίοδο η τάση αυτή επεκτάθηκε και σε κάποιους  δυτικούς πολιτισμούς. Χαρακτηρίζοντας κάποιους από τους πιο αξιοσημείωτους ανθρώπους της ιστορίας.

Οι Albert Einstein, Mark Twain, Salvador Dali και Friedrich Nietzsche ήταν κάποιοι από τους φανατικούς του μουστακιού.

Στην πορεία, ως σύμβολο της μόδας το μουστάκι αρχίζει να χάνετε. Όσο πιο πετυχημένος και πλούσιος ήταν κάποιος, τόσο πιο καθαρό πρόσωπο είχε. Οι εποχές επιτυχίας και ανάπτυξης οδηγούν σε ένα εκλεπτυσμένο πρόσωπο.

Έπειτα, ακολούθησαν καιροί δυσκολιών και  πολέμων. Αυτοί έφεραν μαζί τους μια πιο «βρώμικη» και ανεξέλεγκτη ανάπτυξη της γενειάδας.

Προς τα τέλη του 17ου αιώνα, στην Ευρώπη και την Ρωσία, οι γενειάδες έφυγαν πάλι εντελώς από τη μόδα. Σε αυτό έπαιξε σημαντικό ρόλο ο «φόρος των γενειάδων» που επιβλήθηκε στη Ρωσία από τον Τσάρο Πέτρο τον Μέγα.

Ως αποτέλεσμα αυτού του νόμου ήρθαν στην μόδα πάλι τα μουστάκια. Στις αρχές της δεκαετίας του 1800 τα μουστάκια ήταν πλούσια και στριφτά στο τελείωμα τους. Στους κύκλους των πλουσίων ήταν πολύ  προσεκτικά στιλιζαρισμένα και συχνά ενωμένα με μεγάλες φαβορίτες.

Ενάντια σε αυτή την «Οθωμανική» τάση, ήταν ο Άγγλος ποιητής George Gordon ή Lord Byron όπως είναι γνωστός.

Αντιτιθέμενος σε αυτήν την μεγάλη «τριχωτή» τάση της εποχής, διατηρούσε το πρόσωπό του καθαρό και φρέσκο. Εκτός από ένα μικρό διάστημα, για να υποστηρίξει τους Έλληνες, που άφησε ένα πολύ ρομαντικά λεπτό μουστάκι. Για δεκαετίες το στυλ του λόρδου Βύρωνα θεωρήθηκε το πιο σέξι και το υιοθέτησαν οι γραμματιζούμενοι και πολιτικοί της εποχής.

Τα μουστάκια συνέχισαν να είναι μόδα στους πιο χαμηλούς και… «αναρχικούς» κύκλους. Όλα αυτά όμως άλλαξαν γύρο στο 1854, με τον Κριμαϊκό πόλεμο και την επιστροφή της πυκνής, τεράστιας γενειάδας.

Μετά το τέλος του πολέμου, το 1856, οι επαναπατρισμένοι στρατιώτες ξεχώριζαν από τα πυκνά γένια τους. Έτσι, η γενειάδα καθιερώθηκε ως σήμα κατατεθέν των ηρώων.

Μέχρι το τέλος του 19ου αιώνα όμως, οι γενειάδες είχαν φύγει από την μόδα. Οι μοναδικοί που συνέχισαν να τις διατηρούν ήταν οι ηλικιωμένοι και πιο συντηρητικοί άντρες.

Τότε, ανακαλύφθηκαν τα βακτήρια και οι νέοι άνδρες ζούσαν υπό τον φόβο τους. Καθώς οι εφημερίδες της εποχής ανέφεραν πως τα βακτήρια συνδεόταν άμεσα με τα μικρόβια που υπήρχαν στα γένια.

Στην Ευρώπη και τη Βόρεια Αμερική δημιουργήθηκαν νέοι νόμοι.

Απαγορεύτηκε στους άνδρες με γένια να διαχειρίζονται τρόφιμα και οι ασθενής στα νοσοκομεία έπρεπε να ξυρίζονται υποχρεωτικά. Αυτοί οι νόμοι ήταν υποχρεωτικοί και έπρεπε να ακολουθηθούν είτε το ήθελαν είτε όχι.

Ο Πρώτος Παγκόσμιος Πόλεμος έκανε και τους τελευταίους αρνητές του ξυρίσματος να υποχωρήσουν. Επειδή οι μάσκες αερίου δεν εφάπτονταν σωστά σε ένα πρόσωπο που είχε γένια.

Ωστόσο, για όσους παρόλ’ αυτά λαχταρούσαν να μεγαλώσουν ένα μουστάκι, οι καιροί ήταν δύσκολοι. Μόνο κάποιοι υψηλόβαθμοι στο στρατό είχαν το δικαίωμα να έχουν μουστάκι.

Έπειτα από την λήξη του πολέμου, ξεκίνησε η «επανάσταση» του μουστακιού. Όσοι είχαν εξαναγκαστεί να ξυρίζονται κάθε μέρα, τώρα άφηναν τις «τρίχες» τους να μεγαλώνουν ανεξέλεγκτα, δημιουργώντας “τσιγκελωτά” μουστάκια ή και μούσια.

Το μουστάκι έγινε το σύμβολο του μοντέρνου άντρα.

Στην Ινδία, ένα από τα εκπληκτικά χαρακτηριστικά του βρετανικού αποικιακού νόμου είναι η κληρονομιά του μουστακιού. Τα μουστάκια και τα μούσια συνεχίζουν να είναι πολύ δημοφιλή στους Ινδούς έως και σήμερα.

Το σύστημα της κάστας έπαιξε πολύ σημαντικό ρόλο, καθώς είχε μεγάλο πολιτιστικό αντίκτυπο στο μουστάκι και τα γένια.

Στο Χόλιγουντ, ηθοποιοί όπως οι Clark Gable, Errol Flynn και Ronald Colman, λάνσαραν λεπτεπίλεπτα μουστάκια που έκαναν ακόμη και τις συμπρωταγωνίστριες τους να λιποθυμούν.

Όμως ο κόσμος μετά το κραχ και την οικονομική κατάθλιψη που ακολούθησε δεν είχε διάθεση για καλλωπισμό. Το 1932 ο W.C. Graham έκδωσε το βιβλίο «How to Get a Job During a Depression» (Πώς να Πιάσετε Δουλειά Κατά τη Διάρκεια μιας Κατάθλιψης).

Εκεί ανέφερε χαρακτηριστικά πως δεν ήταν πλέον η ώρα για επιπόλαιες τρίχες στο πρόσωπο. Χαρακτηριστικά έλεγε «Ξύρισε το μουστάκι αν ψάχνεις για δουλειά». Η ταινία Casablanka έκανε τον Humphrey Βogart το top style icon της εποχής, χωρίς μουστάκι.

Το μουστάκι άρχισε να γίνεται πλέον είδος προς εξαφάνιση…

Από τότε ακολούθησαν πολλές δεκαετίες με το μουστάκι να μένει στο περιθώριο και το καθαρό αντρικό πρόσωπο να υπερτερεί. Μόνο πολύ λίγοι μεγαλύτερης ηλικίας επέμεναν σε αυτό το trend.

Προς τα τέλη του 1960 ξεκίνησε πάλι να κάνει την εμφάνιση της η γενειάδα, στους κύκλους των χίπις. Δήλωνε την επανάσταση, την ακοινώνητη συμπεριφορά και την κόντρα στο κατεστημένο. Αυτό όμως κράτησε πολύ λίγο και τα καθαρά πρόσωπα επανήλθαν.

Το μουστάκι επέστρεψε πάλι στο προσκήνιο τη δεκαετία του 1980. Όταν ο Tom Selleck μέσα από την τηλεοπτική σειρά Magnum P.I. κέρδισε τις καρδιές των γυναικών από το εξωτικό Maui έως το Muscat στο Ομάν.

Στα τέλη του 1980 έκανε εμφάνιση ο George Michael με το μούσι των 3^ων ημερών. Στόχος ήταν κυρίως η ένταση στις γωνίες του προσώπου  δίνοντας έμφαση στα χείλη και τα ζυγωματικά.

Παρόλ’ αυτά και αυτή η μόδα ήταν σύντομη και τα επόμενα χρόνια επικράτησε πολύ επιλεκτικά, σε συγκεκριμένους κύκλους αντρών.

Το καθαρό πρόσωπο ήταν  must για τους περισσότερους άντρες, μέχρι μετά από το 2010.

Έπειτα από τόσα χρόνια στο περιθώριο και με τον Tom Selleck να βρίσκετε πολύ πίσω στο παρελθόν, το 2011 ξεκινάει η τηλεοπτική σειρά «Game of thrones» με τους σκληρούς άντρες και τους μαχητές με την πρωτόγονη όψη.

Η γενειάδα και τα μακριά μαλλιά άρχισαν δειλά δειλά πάλι να σηματοδοτούν το θάρρος, την μάχη, την τόλμη και το κύρος.

Οι τρίχες στους άντρες άρχισαν πάλι να μακραίνουν… Από 18 ετών και πάνω όλοι άρχισαν σταδιακά να καθιερώνουν αυτή την νέα μόδα, που εξέφραζε ο καθένας με τον δικό του τρόπο.

Γιατί ακόμη και σήμερα, στην εποχή του κόσμου των social media, χρειάζεται να είσαι θαρραλέος και “χοντρόπετσος” άντρας, για να μπορέσεις να διατηρήσεις μουστάκι και γένια!

Το 2004, πολλά χρόνια πριν από την σημερινή μόδα, ιδρύθηκε το Movember, το ετήσιο event όπου άνδρες «καλλιεργούν» τα μουστάκια τους. Στόχος είναι η ευαισθητοποίηση των θεμάτων υγείας των ανδρών.

Παρά την δημιουργία του Movember όμως, κοιτώντας την ιστορία ανά τους αιώνες φαίνεται ένα πράγμα. Οι μόδες των τριχών στο ανδρικό πρόσωπο είναι τόσο εφήμερες όσο ένα παπούτσι πλατφόρμα ή ένα ψηλόμεσο παντελόνι. Άρα ας διατηρηθεί σήμερα και όσο αντέξει.

Δεν είναι κακό άλλωστε να δημιουργηθεί ένα μουστάκι ή μια γενειάδα όταν είναι σωστά περιποιημένα, είναι πολλοί οι άντρες που τους κολακεύει!