Σχέσεις
Εξαρτημένη σχέση: Μια ανθυγιεινή συμμαχία
Η εξαρτημένη συντροφική σχέση είναι ένα διαφορετικό είδος συντροφικότητας. Δείτε 10 «διαγνωστικές» ερωτήσεις που θα σας λύσουν την απορία.
H εξαρτημένη σχέση είναι πολλές φορές μια ανθυγιεινή συμμαχία και αρκετές φορές τα ζευγάρια ρωτάνε πώς αποτυπώνεται η διαφορά ανάμεσα σε ένα ζευγάρι που είναι κοντά και ένα που έχει αλληλοεξάρτηση. Η διαφορά έγκειται στην ισότητα των συντρόφων: δίνεις στη σχέση αυτό που λαμβάνεις.
Στις υγιείς σχέσεις, υπάρχει μια δίκαιη ισορροπία ανάμεσα στο δούναι και λαβείν. Οι σύντροφοι νιώθουν κοντά και οι ανάγκες και των δύο για αγάπη, φροντίδα και υποστήριξη πληρούνται εξίσου. Κανείς σύντροφος δε κουβαλάει το βάρος της σχέσης ή το βάρος της κοινής ενήλικης ζωής τους. Οι ζωές τους είναι αλληλένδετες, αλλά η ατομικότητα διατηρείται.
Υπάρχει ένα υψηλό επίπεδο εμπιστοσύνης, όπου και οι δύο σύντροφοι μπορούν να βασίζονται μεταξύ τους για βοήθεια και φροντίδα. Στηρίζουν ο ένας τον άλλο συναισθηματικά, μοιραζόμενοι πληροφορίες και ακούν ο ένας τον άλλο ενεργητικά.
Η εξαρτημένη συντροφική σχέση είναι ένα διαφορετικό είδος συντροφικότητας. Υπάρχει ένα άτομο στο «ρόλο του παραλήπτη» που υπολειτουργεί, είναι ανώριμο, εθισμένο, νιώθει ότι αξίζει παραπάνω από το/τη σύντροφο του, ίσως έχει διαταραχή προσωπικότητας, είναι εγωιστικό ή συνδυάζει κάποια από αυτά. Στηρίζεται στο σύντροφό του για να το φροντίζει, να αναλαμβάνει ή να απαλύνει τις αρνητικές συνέπειες για τις πράξεις του ή / και να αντισταθμίζει την υπολειτουργία του.
Ορισμένα άτομα έχουν ναρκισσιστικές και χειραγωγικές ιδιότητες.
Εν τω μεταξύ, ο σύντροφος που έχει το «ρόλο εκείνου που δίνει» είναι συνήθως συναισθηματικός, συγχωρεί, είναι ικανός και χρήσιμος άνθρωπος. Παίρνει σταθερά το ρόλο της θυσίας του φροντιστή, του διασώστη, του υποστηρικτή ή του ατόμου που το εμπιστεύεσαι.
Οι άνθρωποι αυτοί συχνά πιστεύουν ότι με αρκετή αγάπη και υποστήριξη, μπορούν να “διορθώσουν” το αγαπημένο τους πρόσωπο. Να το βοηθήσουν να συνειδητοποιήσει τις δυνατότητές του, αλλά στην πραγματικότητα συνήθως καταλήγουν να τους κάνουν εξαρτημένους.
Οι ερωτικές εξαρτημένες σχέσεις μπορεί να έχουν μία μικρή λειτουργικότητα στο χρόνο. Οδηγούμενες από την αγάπη και τη δέσμευση και από ένα σύντροφο πιο άνετο με το να δίνει και έναν άλλο πιο άνετο να παίρνει. Αλλά τελικά, το άτομο που δίνει απογοητεύεται, πληγώνεται, εκνευρίζεται και εξουθενώνεται (ή κάποιος συνδυασμός αυτών των πραγμάτων).
Αισθάνεται θυμωμένος, δεν έχει νιώσει ότι τον σέβονται, νιώθει εγκλωβισμό και μερικές φορές αναγκάζεται να γίνει ελεγκτικός για να βελτιώσει το σύντροφό τους. Καθώς ο χρόνος κυλά, οι συγκρούσεις και η δυσαρέσκεια των σχέσεων είναι το πιθανότερο σενάριο να εμφανιστεί…
Αν αναρωτιέστε αν βρίσκεστε σε μια τέτοια συντροφική σχέση, διαβάστε αυτές τις 10 «διαγνωστικές» ερωτήσεις:
1. Μήπως είμαι σταθερά ο “ενήλικος” στη σχέση που αναλαμβάνει τις περισσότερες ή όλες τις ευθύνες των ενηλίκων ενώ ο/η σύντροφός μου είναι ικανός/η να συμβάλει περισσότερο;
2. Μήπως πρέπει συχνά να αντιμετωπίζω και να διορθώνω τα προβλήματα που προκύπτουν από την ανευθυνότητα, την ανωριμότητα ή την αντικοινωνική συμπεριφορά τους;
3. Μήπως είναι σύνηθες να τους δικαιολογώ και να κοιτάζω την άλλη οπτική, όταν παραβιάζουν τις συμφωνίες μας ή φέρονται άσχημα σε έμενα ή σε άλλους;
4. Μήπως παρά τις θυσίες μου και τις προσπάθειές μου να τους αγαπήσω και να τους υποστηρίξω, η ανωριμότητα τους, ο εθισμός, η κακή πνευματική ή σωματική υγεία, η ανικανότητα ή η ανευθυνότητα παραμένουν σε μεγάλο βαθμό αμετάβλητες;
5. Μήπως νιώθουν ικανοποιημένοι από την ανισόρροπη σχέση μας και εμένα να κουβαλάω το φορτίο και για τους δύο;
6. Μήπως έχω την αίσθηση ότι όλα όσα συμβαίνουν, αφορούν αυτούς και σπάνια εμένα, ακόμα και όταν είμαι σαφώς υπερφορτωμένος/η ή αγχωμένος/η;
7. Μήπως στις προσπάθειές μου να είμαι εκεί για εκείνον/η, έχω θυσιάσει άλλες σημαντικές σχέσεις; Τη σωματική ή ψυχική υγεία μου, την ευτυχία μου, τα οικονομικά μου ή την καριέρα ή την προσωπική μου ανάπτυξη;
8. Μήπως αρχίζω να νιώθω ότι με εκμεταλλεύονται για τις θυσίες που κάνω;
9. Μήπως συμμερίζομαι σε μεγάλο βαθμό τις ανάγκες των συντρόφων μου για φροντίδα και προσοχή, ενώ σπάνια συμμερίζονται τη δική μου;
10. Μήπως οι φίλοι και οι συγγενείς μου δείχνουν την ανησυχία τους για την ανισόρροπη σχέση μου και πόσα θυσιάζω για τον/την σύντροφό μου;
Αν υποψιάζεστε ότι είστε σε μια εξαρτημένη ερωτική σχέση, μπορούμε να σας προτείνουμε μερικές προτάσεις.
Θα θέλαμε πρώτα να προσπαθήσετε να γίνετε πιο δυναμικοί για το τι χρειάζεστε και τι είστε πρόθυμοι να ζήσετε. Καθώς και να ορίσετε τα όρια σας γύρω από αυτό που είστε διατεθειμένοι να κάνετε για αυτούς. Η ψυχοθεραπεία, οι φίλοι, η οικογένεια ή μια ομάδα υποστήριξης μπορεί να βοηθήσει σε αυτό. Είναι όμως δύσκολο να αλλάξετε από μόνοι σας ένα σταθερό μοτίβο σχέσεων. Μπορεί να χρειαστείτε θεραπεία ζεύγους για να βοηθήσετε εσάς και τον/τη σύντροφό σας να καταλάβετε πώς να δημιουργήσετε μια υγιέστερη σχέση.
Ανάλογα με το ποιος είναι ο σύντροφός σας, ενδέχεται να αντιστέκεται ή να απορρίπτει τις αλλαγές στη σχέση ή να μην μπορεί (και να μη θέλει) να αλλάξει.
Στη συνέχεια, θα πρέπει να αποφασίσετε αν θα μείνετε ή θα φύγετε. (Δεν μπορεί να σας κρίνει κανείς εδώ αν αποφασίσετε να μείνετε, εκτός αν βέβαια η παραμονή σας στη σχέση βλάπτει τα παιδιά. Αναγνωρίζω τη δύναμη της δέσμευσης και το ό,τι το κόστος του αποχωρισμού μπορεί να είναι σημαντικό για εσάς). Η ψυχοθεραπεία, οι φίλοι, η οικογένεια ή μια ομάδα υποστήριξης μπορεί να σας βοηθήσει να λάβετε αυτήν την απόφαση και να σας παρέχουν την υποστήριξη που χρειάζεστε, αν επιλέξετε να μείνετε ή να φύγετε.
