Σχέσεις
Όταν το σπίτι μετατρέπεται σε φυλακή: 5 επώδυνα στοιχεία ενός κακοποιητικού τραυματικού δεσμού
Υπάρχουν 5 επώδυνα στοιχεία ενός κακοποιητικού τραυματικού δεσμού. Μήπως παρόμοια συναισθήματα βιώνεις και εσύ στη σχέση σου;
Ούτε η κακοποίηση ούτε ο κακοποιητικός τραυματικός δεσμός κρατάει για πάντα. Τα δεσμά θα σπάσουν και τα σημάδια θα ξεθωριάσουν.
Βρίσκεσαι φυλακισμένος σε μια ξένη φυλακή χωρίς αιτία. Βασανίζεσαι απρόβλεπτα: άλλοτε περισσότερο, άλλοτε λιγότερο, κάποιες φορές νωρίς, κάποιες φορές αργά. Περιστασιακά, αυτός που σε βασανίζει έρχεται και σου λέει ευγενικά και ενθαρρυντικά λόγια. Σου φέρνει φρέσκο, πεντανόστιμο φαγητό. Σου προκαλεί σύγχυση. Είναι εχθρός ή φίλος σου;
Βρίσκεσαι έξω τώρα, όμως σου λείπει ο βασανιστής σου. Παρόλο που σε πλήγωνε, ήταν καλός μερικές φορές.
Μήπως αυτό σου φαίνεται οικείο; Μήπως βιώνεις παρόμοια συναισθήματα στη σχέση σου; Εάν ναι, μπορεί να είσαι μέρος ενός κακοποιητικού τραυματικού δεσμού.
Ο κύκλος του κακοποιητικού τραυματικού δεσμού
Οι περισσότερες κακοποιητικές σχέσεις ακολουθούν έναν κύκλο, σχεδόν σαν σενάριο. Η ενδοοικογενειακή βία επηρεάζει περισσότερο γυναίκες. Η έλευση της πανδημίας έχει επηρεάσει δραστικά και αυξήσει τον αριθμό των περιστατικών ενδοοικογενειακής βίας. Επίσης έχει αυξήσει την ένταση όλων των κακοποιητικών τραυματικών δεσμών.
Ο κύκλος λειτουργεί κατ’ αυτό τον τρόπο:
Μήνας του μέλιτος: Είναι ο «κύριος Σωστός». Την κολακεύει, της κάνει κοπλιμέντα και θέλει γρήγορα να κάνουν σχέση. Εκείνη αρχίζει να δένεται μαζί του. Ο κακοποιητικός τραυματικός δεσμός έχει ξεκινήσει. Αυτός ο τύπος δεσμού είναι ελκυστικός και για τους δύο, όμως παραπάνω για τις γυναίκες.
Κλιμάκωση: Αργά και διακριτικά, η βία αρχίζει να χτίζεται. Μπορεί να αρχίσει με έναν καβγά κατά τον οποίο την επιπλήττει. Εκείνη λέει στον εαυτό της «Δεν είναι τίποτα. Δεν ήθελε πραγματικά να με πληγώσει». Η βία συνεχίζει απρόβλεπτα.
Plateau: Τελικά, η κακοποίηση αρχίζει να σταθεροποιείται. Το θύμα αρχίζει να αισθάνεται πιο άνετα. Αυτή η κατάσταση μπορεί να συνεχιστεί για λίγο καιρό.
Περιστατικό κορύφωσης: Ξαφνικά, σε ένα σημείο κατά τη διάρκεια της plateau περιόδου, η συσσωρευμένη ένταση ξεχειλίζει και υπάρχει μια έκρηξη, ακολουθούμενη συχνά από μια βίαιη επίθεση.
Επαναφορά στον μήνα του μέλιτος: Αμέσως μετά ή αρκετά σύντομα από το περιστατικό κορύφωσης, ο θύτης αρχίζει να απολογείται, κάνοντας το θύμα να πιστέψει πως δεν θα το ξανακάνει. Εκείνη δεν φεύγει, ο κύκλος της βίας συνεχίζει, και ο κακοποιητικός τραυματικός δεσμός έχει στερεοποιηθεί.
Ο κακοποιητικός τραυματικός δεσμός βρίσκεται στον πυρήνα των σχέσεων ενδοοικογενειακής βίας. Δεν γίνεται εύκολα κατανοητός όμως είναι πολύ σημαντικός. Πολλά θύματα ενδοοικογενειακής βίας είχαν έντονα τραύματα στην παιδική ηλικία, συμπεριλαμβανομένης της μαρτυρίας βίας ανάμεσα στους γονείς τους. Αντίστροφα, ο θύτης συχνά έχει γίνει μάρτυρας ενδοοικογενειακής βίας στην οικογένειά του.
Πώς διαιωνίζεται ο κύκλος
Οι προσωπικές τους ιστορίες επικυρώνουν τη βία ανάμεσα στο θύμα και στον θύτη. Επειδή έχουν βιώσει και οι δύο βία, μολονότι από διαφορετική πλευρά, και οι δύο πέφτουν εύκολα στον κακοποιητικό τραυματικό δεσμό. Αναπόφευκτα, καθώς κάθε στάδιο του κύκλου γίνεται πιο έντονο, ο κακοποιητικός τραυματικός δεσμός δυναμώνει.
Καταστρέφοντας τον δεσμό
Υπάρχουν διάφοροι δρόμοι προς την ελευθερία, και οι επιζώσες βίας σίγουρα μπορούν να απελευθερωθούν. Οι γραμμές υποστήριξης παρέχουν καθοδήγηση και βοήθεια καθώς επίσης παραπέμπουν σε συμβουλευτική και άλλες υπηρεσίες. Υπάρχουν καταλύματα διαθέσιμα για τις επιζώσες βίας και τα παιδιά τους. Οι διάφορες χώρες έχουν παρόμοια βοηθητικά συστήματα. Πολλές γυναίκες έχουν αφήσει τις κακοποιητικές τους σχέσεις. Είναι εφικτό.
Ο δρόμος πίσω στην ασφάλεια είναι συνήθως μακρύς και δύσκολος. Αφού η επιζώσα βίας έχει αφήσει τον σύντροφό της, ξεκινά η βασανιστική διαδικασία αποκοπής του κακοποιητικού δεσμού και πένθους για τη σχέση που εγκαταλείφθηκε. Λόγω αυτών των προκλήσεων, πολλές γυναίκες επιστρέφουν στον θύτη, γιατί η ένταση των συναισθημάτων τους είναι κάτι πολύ δύσκολο για να το διαχειριστούν. Κατά μέσο όρο, μια γυναίκα κάνει εννέα απόπειρες για να αφήσει την κακοποιητική της σχέση.
Μακροχρόνια ίαση
Δύο ταυτότητες δημιουργούνται: το παρελθόν της κακοποίησης και η επιβίωση του τώρα. Δουλεύοντας στο παρόν για να απομακρυνθείς από το παρελθόν κάνεις τον κακοποιητικό τραυματικό δεσμό λιγότερο δυνατό.
Παρεμβάσεις όπως η ψυχοθεραπεία, το EMDR (Eye Movement Desensitization and Reprocessing), η γνωστική συμπεριφορική θεραπεία (CBT), και άλλες βοηθητικές ομάδες είναι συνήθως απαραίτητα για την ανάρρωση. Ούτε η κακοποίηση ούτε ο κακοποιητικός τραυματικός δεσμός κρατάει για πάντα. Τα δεσμά θα σπάσουν και τα σημάδια θα ξεθωριάσουν.
