Είναι ο σκύλος μας ευτυχισμένος;

Από τον Γιώργο Κωστόπουλο / Διπλωματούχος εκπαιδευτής σκύλων – σύμβουλος συμπεριφοράς

Είναι λίγα και απλά τα πράγματα που κάνουν έναν σκύλο ευτυχισμένο, άρα ισορροπημένο σύντροφο.

Του τα παρέχουμε όμως; Και υπάρχουν τα πράγματα που κάνουν εμάς ευτυχείς, χωρίς να σημαίνουν όμως τίποτα για τον σκύλο…

Πόσοι από εμάς σκεπτόμαστε ότι ο σκύλος μας, εκτός από σύντροφός μας, φύλακας της περιουσίας μας ή «παιχνίδι» των παιδιών μας, είναι ένα ζώο, και μάλιστα κοινωνικό, με τις δικές του ανάγκες για κοινωνική επαφή, παιχνίδι, ζωτικό χώρο, πνευματική και σωματική εκτόνωση;

Πόσοι από μας έχουν σκεφτεί ότι για τον σκύλο μας δεν έχει καμία σημασία το να ζει μόνος του σ’ έναν πανέμορφο κήπο με γκαζόν και πισίνα, αν βγαίνουμε απ’ το σπίτι για να παίξουμε μαζί του μόνο μία φορά την εβδομάδα;

Ούτε το αν η τηλεόραση παίζει ένα ενδιαφέρον σήριαλ που παρακολουθούμε μετά μανίας, εφόσον δεν του δίνουμε σημασία. Ούτε αν το περιλαίμιό του είναι πανάκριβο με στρασάκια, αν δεν βγαίνει βόλτα μ’ αυτό…

Τι είναι λοιπόν σημαντικό για έναν σκύλο; Τι τον κάνει ευτυχισμένο, άρα και ψυχικά ισορροπημένο; Φυσικά δεν αναφέρομαι στα βασικά, όπως σωστή διατροφή, στέγη και κτηνιατρική φροντίδα για καλή υγεία.

Κοινωνική επαφή
Με την έννοια της απλής συνύπαρξης με τον άνθρωπο, αλλά και της αλληλεπίδρασης (π.χ. παιχνίδι μαζί του). Το κάθε κοινωνικό ον έχει ανάγκη από επαφή με το είδος του, ο δε σκύλος, όντας ένα ευφυές, εξημερωμένο ζώο που συμβιώνει με τον άνθρωπο, έχει ανάγκη και από τα δύο: κοινωνικοποίηση και επαφή με τον άνθρωπο, αλλά και με το ίδιο του το είδος, δηλαδή άλλους σκύλους.

Το παιχνίδι με άλλους σκύλους τον ασκεί σωματικά και του δίνει ψυχικά την ευκαιρία να εξασκήσει τη μεγάλη γκάμα συμπεριφορών που διαθέτει ως σκύλος. Με άλλα λόγια, να «μιλήσει» σαν σκύλος προς σκύλο, και να επικοινωνήσει μ’ έναν τρόπο που μόνο οι σκύλοι μπορούν μεταξύ τους. Το παιχνίδι μ’ εμάς τους ανθρώπους τον ασκεί επίσης σωματικά και ψυχικά, αλλά, πολύ σημαντικό, ενισχύει και διαμορφώνει τα δεσμά που μας ενώνουν με το ζώο.

Ζωτικός χώρος
Με την ευρύτερη έννοια ενός χώρου – βιοτόπου και με τη στενότερη, ενός «ιδιωτικού» χώρου μέσα στον βιότοπο (κρεβάτι, σπιτάκι, «φωλιά»). Με άλλα λόγια, στην αντίληψη ενός σκύλου που ζει μέσα, το διαμέρισμά μας αποτελεί τον βιότοπο του, ενώ το κρεβάτι του τον ιδιωτικό του χώρο μέσα στον βιότοπο.

Σε κάθε περίπτωση, είναι σημαντικό για την ψυχική υγεία ενός ζώου η ύπαρξη ενός «καταφυγίου», στο οποίο να μπορεί να πάει για να προστατευτεί από τις καιρικές συνθήκες, αν ζει έξω, για να κοιμηθεί ή για να απομονωθεί από καταστάσεις που το ενοχλούν και θέλει να αποφύγει. Η ασφάλεια που ο δικός του ζωτικός χώρος παρέχει στο ζώο, μειώνει το στρες και συμβάλλει στην ψυχική του ισορροπία.

Σταθερότητα περιβάλλοντος & συμπεριφοράς μας
Ο σκύλος είναι ζώο ρουτίνας. Θέλει να γνωρίζει το που, πως και πότε. Οι συχνές ή αιφνίδιες αλλαγές αναστατώνουν ή αγχώνουν τους περισσότερους σκύλους. Και το άγχος είναι η αιτία δημιουργίας πολλών προβλημάτων συμπεριφοράς. Ο ευτυχισμένος σκύλος γνωρίζει που κοιμάται, πότε θα πάει βόλτα, που και πότε θα φάει, και κυρίως πότε θα βρίσκεται με τα αγαπημένα του πρόσωπα.

Εκτός από τη ρουτίνα, η συμπεριφορά των ανθρώπων διαμορφώνει πολύ τη συμπεριφορά και ψυχική ισορροπία του ζώου. Εντάσεις μέσα στην οικογένεια, εξάρσεις ή ασυνέπειες της ανθρώπινης συμπεριφοράς έχουν σημαντική επίπτωση στη ψυχική υγεία του ζώου και πρέπει να αποφεύγονται.

Ποιά θα είναι για παράδειγμα η επίπτωση στον ψυχισμό του σκύλου όταν ένα ζευγάρι καβγαδίζει συνεχώς; Όταν ο σύζυγος δεν θέλει να τον πλησιάζει ο σκύλος και τον απωθεί αυστηρά, ενώ η σύζυγος τον υπερπροστατεύει; Όταν  ο γιός βρίσκεται στην εφηβεία και τον τιμωρεί για το παραμικρό, ενώ στο σπίτι καταφθάνει η κόρη της οικογένειας που χώρισε πρόσφατα, με το πεντάχρονο παιδί της που όλη την ημέρα κυνηγάει το ζώο γιατί το θεωρεί παιχνίδι…

Πνευματική και σωματική εκτόνωση
Όπως και στους ανθρώπους, η ανία είναι από τις βασικές αιτίες δημιουργίας ψυχολογικών προβλημάτων. Ας σκεφτούμε ότι ο σκύλος δεν παρακολουθεί τηλεόραση, δεν μιλάει στο τηλέφωνο, ούτε περνάει ώρες μπροστά στην οθόνη του υπολογιστή. Και συνήθως δεν έχει τίποτα να απασχοληθεί όσες ώρες εμείς δουλεύουμε και μένει μόνος.

Οτιδήποτε έχει να κάνει με την ψυχοσωματική του εκτόνωση πρέπει να φροντίσουμε να του το προσφέρουμε εμείς. Παιχνίδι μαζί του και βόλτα είναι τα σημαντικότερα. Το παιχνίδι, π.χ. το κυνήγι μιας μπάλας που του πετάμε, ασκεί πνεύμα και σώμα, αλλά εξίσου σημαντικό, ενισχύει το δεσμό του μαζί μας.

Η βόλτα προσφέρει κυρίως ψυχική εκτόνωση, δίνοντας στο σκύλο την ευκαιρία να εξασκήσει τη σημαντικότερη αίσθησή του: την όσφρηση. Προσφέρει επίσης αλλαγή παραστάσεων, οριοθέτηση/ σημάδεμα της περιοχής (κυρίως για τα αρσενικά, αλλά όχι μόνο), γνωριμίες με άλλα σκυλιά και ανθρώπους…

Το ελεύθερο τρέξιμο και εξερεύνηση σε ανοικτό, ασφαλή χώρο, όπου υπάρχει η δυνατότητα, είναι επίσης σημαντικά. Και φυσικά η παροχή της δυνατότητας από μέρους μας έκφρασης ενός ενστίκτου ή εξάσκησης ενός καθήκοντος από το σκύλο είναι πολύτιμη.

Η δυνατότητα κυνηγιού και «σύλληψης» ενός παιχνιδιού για οποιονδήποτε σκύλο παραπέμπει στο αρχέγονο ένστικτο κυνηγιού και σύλληψης της λείας. Η δυνατότητα εξάσκησης του κυνηγετικού ενστίκτου για ένα κυνηγόσκυλο ή της καταδίωξης κινούμενου στόχου για ένα λαγωνικό οράσεως είναι στιγμές που μπορούν να στείλουν έναν σκύλο στον έβδομο σκυλίσιο ουρανό από ευτυχία και να δώσουν νόημα στη συχνά άδεια σημερινή ζωή του…

katoikidio.gr

Ακολούθησε το Design Magazine στο Facebook