Ασπαρτάμη: Τι πρέπει να γνωρίζετε

Η ασπαρτάμη είναι γλυκαντική ουσία που προστίθενται ως υποκατάστατο της ζάχαρης σε προϊόντα διαίτης, διάφορα τρόφιμα και άλλα προϊόντα. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) την καταχώρισε το 2023 ως «πιθανώς καρκινογόνα για τον άνθρωπο». Είναι αλήθεια;

Η ασπαρτάμη είναι από τα πιο διαδεδομένα «μη θερμιδογόνα» και «έντονης γλυκύτητας» γλυκαντικά. Αποτελείται από τα χημικά στοιχεία, ασπαρτικό οξύ,  φενυλαλανίνη και μεθυλική αλκοόλη.

Από την Ελευθερία Μπουντούρη Διαιτολόγο-Διατροφολόγο

Η ασπαρτάμη είναι μία τεχνητή γλυκαντική ουσία με γλυκύτητα περίπου 200 φορές μεγαλύτερη από την κοινή επιτραπέζια ζάχαρη. Αποδίδει 4 θερμίδες ανά γραμμάριο, αλλά λόγω της ισχυρής της γλυκύτητας χρησιμοποιείται σε πολύ μικρότερες δόσεις, με αποτέλεσμα οι συνολικές θερμίδες που προσδίδει στα τρόφιμα και ποτά που χρησιμοποιείται να είναι πρακτικά μηδαμινές.

Που βρίσκουμε την ασπαρτάμη

Περισσότερο από δύο δεκαετίες χρησιμοποιείται στη βιομηχανία τροφίμων και ποτών και αποτελεί πιθανόν την πιο εκτενώς μελετημένη ουσία. Ωστόσο, ακόμα υπάρχει παραπληροφόρηση και δυσπιστία σχετικά με την ασφάλειά της ως πρόσθετο τροφίμων.

Η ασπαρτάμη ξεκίνησε να χρησιμοποιείται ευρέως σε διάφορα προϊόντα τροφίμων και ποτών από τη δεκαετία του 1980. Σε αυτά συμπεριλαμβάνονται τα ποτά διαίτης, η τσίχλα, η ζελατίνη, τα παγωτά καθώς και γαλακτοκομικά προϊόντα, όπως το γιαούρτι. Επίσης την συναντάμε στα δημητριακά, την οδοντόκρεμα και φάρμακα όπως σταγόνες για τον βήχα και μασώμενες βιταμίνες.

Το 2023 ανακοινώθηκαν δύο αξιολογήσεις του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας και δημοσιεύθηκαν, τόσο από τη Μεικτή Επιτροπή Εμπειρογνωμόνων για τα πρόσθετα των τροφίμων, όσο και από τον Διεθνή Οργανισμό έρευνας για τον καρκίνο.

Ποια είναι η ποσότητα που μπορούμε να καταναλώσουμε

Η μεικτή επιτροπή, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η αποδεκτή ποσότητα κατανάλωσης της ασπαρτάμης, δεν θα πρέπει να υπερβαίνει τα μέχρι 40mg/κιλό σωματικού βάρους κάθε ημέρα. Επιβεβαίωσε επίσης, ότι η ασπαρτάμη στη δοσολογία αυτή, είναι ασφαλής.

Για παράδειγμα, ένα κουτί ανθρακούχου αναψυκτικού light περιέχει 200-300gr ασπαρτάμης. Οποιοδήποτε ενήλικο πρόσωπο με σωματικό βάρος περίπου 70 κιλά, θα πρέπει να καταναλώνει από 9 ως 14 κουτιά την ημέρα για να ξεπεράσει την επιτρεπτή ημερήσια δόση. Αν υποτεθεί όμως πως δεν προσλαμβάνει ασπαρτάμη από άλλα είδη διατροφής. Επομένως, με βάση το συμπέρασμα της επιτροπής, ένα άτομο 70 κιλών μπορεί να καταναλώνει 2.800mg χωρίς φόβο.

Πως μπορούμε να αποφύγουμε την ασπαρτάμη

Μην ξεχνάμε όμως, ότι υπάρχουν και φυσικές επιλογές, εναλλακτικές της ζάχαρης, ή των τεχνιτών γλυκαντικών, αντί να επιλέξουμε την ασπαρτάμη.

Μεταξύ αυτών, καλό είναι να επιλέγουμε φυσικά γλυκαντικά, όπως φρούτα, μέλι, σιρόπι σφενδάμου και αγαύης, που εκτός από εξαιρετικές θρεπτικές επιλογές, περιλαμβάνουν ιχνοστοιχεία, βιταμίνες, αντιοξειδωτικά και σίγουρα δεν είναι επεξεργασμένα.

Το καλύτερο που μπορούμε να κάνουμε, είναι να ακολουθούμε μία ισορροπημένη διατροφή με όσο το δυνατόν πιο φυσικά και όχι επεξεργασμένα τρόφιμα. Και όσον αφορά το γλυκαντικό ασπαρτάμη, πρέπει να υπάρχει ένα μέτρο.

Τέλος, όσον αφορά τις τελευταίες μελέτες που έχουν θορυβήσει τον κόσμο, έχω να πω πως πρέπει να τις διαβάζουμε πολύ προσεκτικά εφόσον είναι στηριγμένες σε τεκμηριωμένα επιστημονικά αποτελέσματα, διότι πολλές μελέτες, κρύβουν κάποια υπερβολή.

Χρειάζεται μέτρο και κριτική σκέψη και από την πλευρά των αναγνωστών και καταναλωτών!