Η Αυτοεκτίμηση και….. τα «ΔΕΣΜΑ» της!

Πολλοί άνθρωποι αισθάνονται άβολα, όταν καλούνται να εκφράσουν τα πραγματικά τους συναισθήματα, να διατυπώσουν την άποψή τους, να διεκδικήσουν, να συναγωνιστούν. Ακόμη και όταν παραβιάζονται τα δικαιώματα τους, προτιμούν να… μένουν σιωπηλοί, αμέτοχοι, αδρανείς. Προφυλάσσουν έτσι το εγώ τους με έναν ιδιότυπο τρόπο, που αποτρέπει μεν τη σύγκρουση, αλλά εσωτερικεύει ενέργεια, η οποία κάποτε θα εκραγεί ως νεύρωση, άγχος, κατάθλιψη.

Η έννοια της αυτοεκτίμησης είναι πολύ δύσκολα προσδιορίσιμη και πολύσημη. Αναφέρεται γενικά στο πώς νιώθουν οι άνθρωποι για τον εαυτό τους. Αν δεχτούμε ότι η υφή της αυτοεκτίμησης είναι συναισθηματική, τότε η εμφάνισή της αρχίζει αμέσως μετά τη γέννηση, ως μια αντίδραση σε ερεθίσματα του περιβάλλοντος και μόλις σταθεροποιηθεί επηρεάζει τις αυτοαξιολογήσεις και την αίσθηση της αξίας μας. Οι ενισχύσεις λοιπόν από την οικογένεια, παίζουν πρωτεύοντα ρόλο στη διαμόρφωση της, αλλά είναι κυρίως οι αρνητικές εμπειρίες στις επιδόσεις των ατόμων σε ενέργειες/αντιλήψεις που εκείνοι έχουν καθορίσει ως σημαντικές και η απόρριψη στις κοινωνικές σχέσεις που επηρεάζουν την ανάπτυξή της. Η αυτοεκτίμηση είναι κάτι που δεν προϋπάρχει αλλά χτίζεται μέρα με τη μέρα διότι η αίσθηση του καλού ή του κακού για τον εαυτό μας, αρχικά προσδιορίζεται από την κοινωνία στην οποία ζούμε και κατ’ επέκταση υιοθετείται από τις οικογένειές μας και τέλος από εμάς.

Πότε η αυτοεκτίμηση περνάει κρίση;
• Όταν δεν προσδιορίζουμε τις πραγματικές μας ανάγκες και επιθυμίες, ανεξάρτητα από το κοινωνικό πλαίσιο στο οποίο ζούμε.
• Όταν μπερδεύουμε τους ρόλους μας. Υιοθετούμε ρόλους που δε μας αντιστοιχούν πχ μια γυναίκα παίρνει το ρόλο της μητέρας , της ψυχολόγου, της νοσοκόμας του συντρόφου της.
• Όταν δε θέτουμε σαφή όρια στους ανθρώπους και στις κοινωνικές συνδιαλλαγές μας.
• Όταν η κρίση των «άλλων» καθορίζει τη ζωή μας.
• Όταν το ηρωικό ΟΧΙ δεν υπάρχει στο λεξιλόγιό μας!
• Όταν τα πρέπει στη ζωή μας είναι περισσότερα από τα ΘΕΛΩ.

Όλοι άλλωστε από τη μέρα που γεννηθήκαμε εκπαιδευτήκαμε σε ένα συγκεκριμένο πρότυπο ζωής που μας διδάσκει κυρίως πως πρέπει να είμαστε καλοί πρωτίστως για τους άλλους και κατ’ επέκταση θα είμαστε καλοί και για εμάς, μέσα από ένα περίεργα «σημαντικό» τρόπο αποδοχής που ….αυξάνει ή μειώνει την αξία μας!

Και μετά από όλα αυτά φαντάζομαι ότι ακολουθεί η ερώτηση… Η αυτοεκτίμηση μεταβάλλεται;

Η αυτοεκτίμηση χτίζεται! Όλοι έχουμε δικαίωμα και υποχρέωση σε αυτή γι’ αυτό στο επόμενο άρθρο θα αναφέρουμε βήματα για την κατάκτησή της.

Editor: Αγγελική Παππά, Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας