Ο ψυχισμός του ανέργου

Η ανεργία  παραμένει ένα από τα σημαντικότερα ψυχοκοινωνικά προβλήματα στην Ελλάδα. Το φράγμα του 10% έχει ξεπεραστεί πλέον.  Όλο και περισσότεροι νέοι, είτε παραμένουν άνεργοι είτε εγκαταλείπουν την Ελλάδα για να εργαστούν στο εξωτερικό.

Πίσω όμως από τις στατιστικές και τους ψυχρούς  υπολογισμούς υπάρχει ένας μεγάλος αγνοούμενος: O άνεργος και ο ψυχισμός του.

Η έρευνα στον τομέα αυτό είναι εξαιρετικά ελλιπής.
Άνεργος δεν είναι ένα άτομο που έχει χάσει τη δουλειά του. Είναι ένα άτομο που έχει χάσει την ταυτότητά του, που δεν ξέρει τι να κάνει με το χρόνο, την οικογένειά του, τη ζωή, τον εαυτό του.

Ένας άνεργος δεν είναι κάποιος που ψάχνει για δουλειά, είναι κάποιος που ψάχνει για στηρίγματα επιβίωσης.
Μαζί με τη δουλειά χάνεις πολύ περισσότερα από οικονομικά αγαθά. Χάνεις την αυτοεκτίμηση, τον αυτοσεβασμό, την αξιοπρέπειά σου. Αρκεί να συλλογιστούμε πόσο εργασιοκεντρική είναι η κοινωνία μας. Η εργασιακή εξειδίκευση γίνεται γενική ταξινομική μήτρα. Χωρίς επαγγελματικές ιδιότητες, το άτομο δε σημαίνει τίποτα. Δεν είναι αναγνωρίσιμο, άρα δεν υπάρχει.

Έτσι η μελαγχολία και η κατάθλιψη είναι άμεσα συνδεδεμένα με την ανεργία. Η απογοήτευση, η πικρία λόγω της ανεργίας σε συνδυασμό με την θέληση του ατόμου για εργασία δημιουργούν βαθύτατα αμφιθυμικά συναισθήματα που εκφράζονται μέσω συγκρούσεων, σεξουαλικών δυσλειτουργιών και τάσεων φυγής.

Η αβεβαιότητα για το μέλλον δημιουργεί υψηλά επίπεδα στρες και άγχους που αγγίζουν να παρομοιάζονται με αυτά του πένθους. Δημιουργείται η αίσθηση της απώλειας του ελέγχου και των ονείρων για τη ζωή.  Η ημιαπασχόληση ή η απασχόληση σε χαμηλόμισθες ανασφάλιστες εργασίες μπορεί να μετριάζει για λίγο τα συμπτώματα αλλά δεν τα επουλώνει.

Η κοινωνία πρέπει να κατανοήσει ότι μέσα από το επάγγελμα το άτομο κατοχυρώνει την υπαρξιακή του επιβίωση. Εύλογο είναι λοιπόν η ανεργία να επιφέρει σημαντικές ψυχικές διαταραχές. Ο ρόλος της οικογένειας, των φίλων και του συντρόφου είναι πολύ σημαντικός πλάι σε ένα άτομο άνεργο. Πρέπει να το υποστηρίζει και να του τονώνει την αυτοπεποίθηση. Μάλιστα σε κάποιες περιπτώσεις κρίνεται αναγκαία η συμβουλευτική στήριξη από κάποιον ειδικό ώστε το άτομο να επανεκτιμήσει τις προσωπικές του ικανότητες.

Editor: www.e-psychology.gr