Για να μην κάνουμε τη ζωή μας ποδήλατο…

Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Ποδηλάτου (3 Ιουνίου), ίσως είναι η πιο κατάλληλη στιγμή για να μιλήσουμε για το ποδήλατο. Κυρίως για την εργονομία του και τη σωστή του χρήση!

Από την Δρ. Κωνσταντίνα Χάνου / Φυσικοθεραπεύτρια, MSc, PhD, MLD, MDT Cert., Health Coach

Μικρές διορθώσεις, μεγάλες αλλαγές! 

Το ποδήλατο αποτελεί τον πιο συχνό τρόπο μετακίνησης, τουλάχιστον σε ό,τι αφορά στην πόλη μας. Παράλληλα αποτελεί ένα υγιεινό μέσο  μεταφοράς τόσο για τον πλανήτη μας, όσο και για εμάς τους ίδιους. Πράγματι, εκτός από το ότι μας μεταφέρει όπου θέλουμε ανέξοδα,  ταυτόχρονα μας γυμνάζει αερόβια, προσθέτοντας χρόνια υγείας στην πλάτη μας!

Συχνά λάθη

Τα πιο συχνά λάθη που συναντώ όταν κινούμαι στην πόλη μου, έχουν να κάνουν με το ύψος και το μέγεθος της σέλας και το μέγεθος του σκελετού του ποδηλάτου. Παρατηρώ κάποιους μεγαλόσωμους άνδρες να χρησιμοποιούν το ποδήλατο της συζύγου. Εικόνα η οποία εκτός από το ότι είναι αστεία, πραγματικά μπορεί να δημιουργήσει προβλήματα στο σώμα τους. Το ίδιο συμβαίνει και αν κάποιος μικρόσωμος χρησιμοποιήσει ένα ποδήλατο με μεγαλύτερο σκελετό. Κάτι που βλέπω να κάνουν συχνά οι γονείς, οι οποίοι αγοράζουν τεράστια ποδήλατα στα παιδιά τους για να τους είναι εντάξει όταν θα μεγαλώσουν!

Ένας μεγαλύτερος σκελετός μπορεί να προκαλέσει σοβαρές βλάβες στη σπονδυλική στήλη.

Αυτό συμβαίνει γιατί χάνει τα φυσιολογικά κυρτώματα που έχει σε όλο της το μήκος, όπως για παράδειγμα τη λόρδωση στη μέση. Πιο συγκεκριμένα, όλος ο κορμός βρίσκεται σε θέση διάτασης. Σκύβετε για να φτάνετε το τιμόνι και γέρνετε αρκετά στο πλάι για να φτάνετε τα πετάλια. Ενώ ο αυχένας σας έχει τη χειρότερη θέση που θα μπορούσε. Απομακρύνετε το πηγούνι από το σώμα σας και το φέρνετε σε μια υπερβολική θέση έκτασης ώστε να έχετε καλό οπτικό πεδίο.

Προβλήματα μπορεί να δημιουργηθούν επίσης και από έναν μικρότερο σκελετό, αφού η σπονδυλική στήλη βρίσκεται σε συμπίεση.

Αυτές οι δύο καταστάσεις οδηγούν σε τραυματισμούς, από τις δονήσεις και τους κραδασμούς που υφίσταται το σώμα κατά τη διάρκεια της ποδηλάτησης. Ένα παράδειγμα μικροτραυματισμού θα μπορούσε να είναι η πτώση σε κάποια λακκούβα στον δρόμο και από τέτοιες έχουμε άφθονες!

Συμβουλές

Ας δούμε αναλυτικά τα πιο συχνά λάθη που συμβαίνουν όταν χρησιμοποιούμε ένα κλασσικό ποδήλατο πόλης και ας τα διορθώσουμε:

Μη χρησιμοποιείτε το ποδήλατο κάποιου άλλου ατόμου, εκτός και αν έχει παρόμοιο σωματότυπο με εσάς.

Επιλέξτε τη σωστή θέση στη σέλα. Ένα απλό τεστ, όχι απόλυτα ακριβές, μα κατάλληλο για τη χρήση για την οποία προορίζεται μέσα στην πόλη, είναι το εξής:

– Κατεβείτε και σταθείτε στο πλάι από το ποδήλατό σας. Η σέλα σας θα πρέπει να βρίσκεται περίπου στο ύψος της λεκάνης σας. Στη συνέχεια, ανεβείτε πάνω στο ποδήλατο και κατεβάστε το πετάλι τέρμα κάτω. Πατήστε το με την πτέρνα σας και ευθυγραμμίστε τον άξονά του με τον άξονα του σκελετού σας. Αν το πόδι σας είναι τεντωμένο σε αυτήν τη θέση, χωρίς όμως να σας δυσκολεύει, τότε η σέλα έχει την κατάλληλη θέση.  Με αυτόν τον τρόπο, τα γόνατα κατά την ποδηλάτηση πρέπει να σχηματίζουν μέγιστη γωνία τις 90^ο. Διαφορετικά καταπονούνται οι αρθρώσεις.

Μπορείτε να διαβάσετε περισσότερα σχετικά με τους διάφορους τρόπους ελέγχου της σέλας εδώ.

Έχετε υπόψη σας ότι η γυναικεία λεκάνη διαφέρει ως προς την ανδρική, τόσο σε μέγεθος όσο και σε φάρδος. Γεγονός που θα πρέπει να ληφθεί υπόψη κατά την επιλογή σέλας. Οι γυναίκες χρειάζονται πιο φαρδιά σέλα, ώστε να ξεκουράζεται πιο σωστά επάνω της η λεκάνη τους.

Το ύψος του τιμονιού πρέπει να είναι περίπου στο ίδιο ύψος με αυτό της σέλας ή και ψηλότερο (max 10 εκ). Έτσι, ώστε κατά την ποδηλάτηση ο κορμός να είναι σχετικά όρθιος ή/και η μέση να διατηρείται σε ουδέτερη θέση.

Υπενθύμιση: Μιλάμε για καθημερινούς ποδηλάτες που χρησιμοποιούν το ποδήλατο ως μέσο μετακίνησης, όχι για αθλητές.

Οι αγκώνες σας θα πρέπει να είναι τεντωμένοι και οι ώμοι σας να σχηματίζουν ορθή γωνία με τον κορμό σας. Με αυτόν τον τρόπο, το φορτίο διανέμεται σωστά στον κορμό. Ενώ παράλληλα δεν καταπονούνται οι καρποί σας και η ποδηλάτηση γίνεται πιο ξεκούραστη.

Ένα ακόμη τεστ που μπορείτε να κάνετε είναι: Να ανεβείτε στο ποδήλατο, να πάρετε τη θέση ποδηλάτησης που παίρνετε συνήθως και να αφήσετε τα χέρια σας. Να  βάλετε δηλ. όλο σας το βάρος στον κορμό. Αν μπορείτε να μείνετε για λίγο σε αυτήν τη θέση χωρίς κόπο, τότε αυτή είναι η σωστή. Αν όχι, τότε θα πρέπει να προβείτε σε ρυθμίσεις στη θέση της σέλας και του τιμονιού.

Γενικά tips

Προτιμήστε το «γυναικείο» ποδήλατο, δηλαδή χωρίς τον οριζόντιο άξονα, ώστε να μπορείτε να το χειριστείτε καλύτερα και να μπορείτε να κατέβετε εύκολα σε περίπτωση που κάτι πάει στραβά.

Τοποθετήστε καλαθάκι ή σχάρα ώστε να μεταφέρετε τα ψώνια σας εκεί. Αυτό σας βοηθά να μετακινήστε έχοντας καλύτερη ισορροπία και μειώνει τον κίνδυνο της πτώσης από την τοποθέτηση της σακούλας μονόπλευρα στο τιμόνι. Αν δεν υπάρχει η παραπάνω δυνατότητα, μοιράστε τις σακούλες εξίσου και στα δυο χερούλια.

Και θυμηθείτε:

Παραμένουμε συγκεντρωμένοι στη διαδρομή μας και προτιμάμε τη χρήση του ποδηλατοδρόμου (όπου υπάρχει)!

Διαθέτουμε όλα τα απαραίτητα αξεσουάρ (κράνος, φώτα, κουδουνάκι) για την ασφάλειά μας.

Οδηγούμε προσέχοντας τους οδηγούς και τους πεζούς για την αποφυγή ατυχημάτων.

Απολαύστε τη μετακίνησή σας με το ποδήλατο προστατεύοντας το σώμα σας από τραυματισμούς και ταυτόχρονα γυμνάζοντας το.

Ευτυχισμένη Παγκόσμια Ημέρα Ποδηλάτου!

Και για τους λάτρεις του ποδηλάτου:

“Το ποδήλατο είναι η ευγενέστερη ανακάλυψη του ανθρωπίνου είδους.”       

William Saroyan, Αμερικανός Θεατρικός Συγγραφέας