Τροφική δηλητηρίαση: Πώς θα την αποφύγετε τους θερινούς μήνες

Η τροφική δηλητηρίαση είναι ένα πολύ συχνό φαινόμενο τους θερινούς μήνες. Η αύξηση της θερμοκρασίας εγκυμονεί τον κίνδυνο αλλοίωσης των τροφίμων και κατά συνέπεια δηλητηρίασης. Τι πρέπει να προσέχουμε;

Η εκδήλωση ασθενειών από τροφική δηλητηρίαση οφείλεται κυρίως στην κατανάλωση τροφίμων που προετοιμάζονται, διατηρούνται ή διατίθενται, χωρίς την τήρηση των απαραίτητων μέτρων υγιεινής. Για αυτό το λόγο πρέπει όλοι να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού. Τόσο κατά την αγορά και διατήρηση των τροφίμων, όσο και κατά την αγορά τους από χώρους μαζικής εστίασης.

Τι πρέπει να προσέχουμε:

• Ελέγχουμε χρώμα, οσμή και γεύση των τροφίμων. Επίσης, την ημερομηνία λήξης και τις συνθήκες διατήρησής τους.

• Δεν αγοράζουμε και δεν αφήνουμε τρόφιμα που είναι εκτεθειμένα στον ήλιο ή σε έντομα.

• Τοποθετούμε τα ευαλλοίωτα τρόφιμα, που απαιτούν συντήρηση ή είναι υπό ψύξη, στο ψυγείο ή την κατάψυξη, όσο πιο γρήγορα γίνεται  μετά την αγορά τους.

• Τους ζεστούς ειδικά μήνες, πλένουμε τα χέρια μας, συχνά, με σαπούνι και νερό και, πάντα, πριν από κάθε γεύμα.

• Δεν αγοράζουμε γαλακτοκομικά προϊόντα από οπουδήποτε. Παρά μόνο από ελεγχόμενα σημεία και οργανωμένες γαλακτοκομικές επιχειρήσεις.

• Τρώμε πάντα μόνο καλά μαγειρεμένο φαγητό και πολύ καλά πλυμένα φρούτα και λαχανικά.

• Προσοχή με κρέας και θαλασσινά.

– Δεν τρώμε μισομαγειρεμένο (rear ή medium rear) κρέας ή ωμά αυγά.

– Αποφεύγουμε να τρώμε κιμά ή κοτόπουλο από σημεία που δεν είμαστε απόλυτα σίγουροι για την ποιότητα, την διατήρηση και το μαγήρεμά τους.

– Τα όστρακα, πρέπει να είναι πάντα ζωντανά πριν το μαγείρεμα τους. Είναι επικίνδυνο να καταναλώνονται ωμά, ιδίως από τις ευαίσθητες ομάδες πληθυσμού. Δεν πρέπει να τα καταναλώνουν παιδιά, έγκυες, ηλικιωμένοι και ασθενείς με χρόνια νοσήματα ή με καταστολή του ανοσοποιητικού τους συστήματος. Για ασφαλή κατανάλωση συστήνεται η θέρμανση τους για 30 λεπτά στους 140°C.

• Τα τρόφιμα και κυρίως τα ευαλλοίωτα, δηλ. όσα συντηρούνται σε ψύξη ή κατάψυξη, όπως γαλακτοκομικά και παγωτά, πρέπει να αγοράζονται από ελεγχόμενους χώρους. Μην τα αγοράζετε από πλανόδιους πωλητές ή από σημεία που δεν υπάρχει μεγάλη κατανάλωση. Καλό είναι η αγορά τους να γίνεται από πιστοποιημένα σημεία πώλησης και να είναι καλά συσκευασμένα και σωστά διατηρημένα. Δίχως να έχουν εκτεθεί σε ζέστη ή τον ήλιο.

• Προσοχή στο νερό. Τα μπουκάλια πρέπει να είναι σε σκιασμένο μέρος και δεν πρέπει να έχουν εκτεθεί στις ακτίνες του ηλίου. Υπάρχει ο κίνδυνος να έχουν απελευθερωθεί καρκινογόνες ουσίες από την συσκευασία. Επίσης, αποφεύγετε να πίνετε νερό από λάστιχο, ειδικά εάν είναι εκτεθειμένο στον ήλιο.

Αναλυτικά: 

Χυμοί – Εμφιαλωμένα νερά

•  Οι χυμοί και τα εμφιαλωμένα νερά πρέπει να φυλάσσονται ή σε ψυγεία, ή σε δροσερά και σκιερά μέρη. Δεν αγοράζουμε χυμούς και νερά, που είναι εκτεθειμένα, στον ήλιο.

•  Τα ψυγεία δεν πρέπει να είναι εκτεθειμένα στον ήλιο.

•  Τηρούμε τις σωστές συνθήκες διατήρησης. Μετά το άνοιγμα της συσκευασίας φυλάσσουμε την ποσότητα, που δεν καταναλώσαμε, στο ψυγείο.

Παγωτά

Τα παγωτά είναι ένα από τα πιο διαδεδομένα τρόφιμα για τροφική δηλητηρίαση κυρίως στα παιδιά.

Οι καταψύκτες, όπου φυλάσσονται τα παγωτά:
•  Πρέπει να λειτουργούν, σε θερμοκρασίες μικρότερες από -18°C.

•  Δεν πρέπει να είναι εκτεθειμένοι στον ήλιο.

•  Πρέπει να κλείνουν ερμητικά.

•  Δεν πρέπει να σχηματίζεται πάγος στο εσωτερικό τους.

•  Δεν αγοράζουμε παγωτά, που εμφανίζουν ελαττώματα στη συσκευασία τους (παραμορφωμένες ή σχισμένες συσκευασίες κ.λπ.). Διότι αυτό υποδηλώνει είτε προβλήματα στη λειτουργία του καταψύκτη, οπότε το παγωτό έχει, εν μέρει, αποψυχθεί και επανακαταψυχθεί, είτε λανθασμένους χειρισμούς, στη μεταφορά, μεταχείριση και διάθεση των παγωτών, στα σημεία πώλησης.

•  Αποθηκεύουμε, στην κατάψυξη του σπιτιού μας, το παγωτό, όσο το δυνατό γρηγορότερα, μετά την αγορά του. Αν αγοράζουμε παγωτό, από Σούπερ-Μάρκετ, πρέπει να είναι το τελευταίο είδος, που θα βάλουμε στο καροτσάκι μας.

•  Πριν αγοράσουμε χύμα παγωτό, ελέγχουμε την καθαριότητα του χώρου, του προσωπικού και των εργαλείων. Ελέγχουμε τις συνθήκες διατήρησής του στις βιτρίνες. Οι βιτρίνες θα πρέπει να λειτουργούν, σε θερμοκρασίες μικρότερες από -14°C και να μην είναι εκτεθειμένες στον ήλιο. Όταν η λειτουργία της βιτρίνας δεν είναι σωστή, σχηματίζεται πάγος, στα τοιχώματα και μεταβάλλεται η σκληρότητα και η μορφή του παγωτού.

•  Πριν την κατανάλωση του παγωτού, προσέχουμε μήπως έχουν σχηματιστεί κρύσταλλοι, στο εσωτερικό της μάζας του. Οι αποχρωματισμένες περιοχές και οι μεγάλοι κρύσταλλοι πάγου, στην κύρια μάζα του παγωτού, αποτελούν ένδειξη απόψυξης και επανακατάψυξης, γεγονός, που ευνοεί την ανάπτυξη μικροβίων.

Ψησταριές

Μικρόβια, όπως η σαλμονέλα, τα κολοβακτηρίδια κ.λπ. μπορούν να προκαλέσουν σοβαρές ασθένειες. Μπορούμε, όμως, να προφυλαχθούμε, ακολουθώντας μερικές πρακτικές συμβουλές:

•  Το φαγητό πρέπει να είναι καλοψημένο, όχι όμως καμένο.

•  Τα κατεψυγμένα τρόφιμα, πριν τα ψήσουμε, πρέπει να αποψυχθούν καλά.

•  Πρέπει να γυρίζουμε το τρόφιμο συχνά για να ψηθεί ομοιόμορφα.

•  Πρέπει να είμαστε βέβαιοι ότι το κρέας έχει ψηθεί στο εσωτερικό του.

•  Ακόμη και αν το κρέας είναι καμένο εξωτερικά, μπορεί να μην είναι καλά ψημένο από μέσα. Για αυτό το ψήνουμε ομοιόμορφα, σε σταθερή θερμοκρασία.

Ωμό κρέας

•  Για να αποφύγουμε μια τροφική δηλητηρίαση δεν αφήνουμε το ωμό κρέας να ακουμπά ή να στάζει σε άλλα τρόφιμα.

•  Χρησιμοποιούμε διαφορετικά εργαλεία (μαχαίρια, επιφάνειες κοπής ) για τα ωμά κρέατα και τα ψημένα τρόφιμα.

•  Δεν τοποθετούμε το ψημένο φαγητό στο ίδιο πιάτο που είχαμε χρησιμοποιήσει για το ωμό κρέας, χωρίς να το πλύνουμε πρώτα, πολύ καλά.

•  Πλένουμε σχολαστικά τα χέρια μας, μετά το χειρισμό ωμών κρεάτων.

•  Δεν προσθέτουμε σε ψημένο κρέας σάλτσα ή μαρινάδα, την οποία έχουμε προηγουμένως χρησιμοποιήσει σε ωμό.

Μαγειρεμένα τρόφιμα

•  Μετά το ψήσιμο, το φαγητό πρέπει να καταναλωθεί όσο το δυνατόν γρηγορότερα. Διαφορετικά το φυλάγουμε στο ψυγείο, αφού κρυώσει, μέσα σε 2 ώρες από το ψήσιμό του. Μετά από 4 ώρες, από το τέλος του ψησίματος και εφόσον παρέμεινε εκτός ψυγείου, αρχίζει η αλλοίωσή του και δεν πρέπει να καταναλώνεται. Αναθέρμανση (ξαναζέσταμα) του ίδιου φαγητού, δεν επιτρέπεται, για δεύτερη φορά.

•  Ο ζεστός καιρός είναι ιδανικός για την ανάπτυξη μικροβίων. Για το λόγο αυτό, κρατάμε το φαγητό εκτός ψυγείου, για όσο λιγότερο χρόνο γίνεται.

Γεύματα εκτός σπιτιού

Το καλοκαίρι που πολλές φορές τρώμε έξω, η τροφική δηλητηρίαση καραδοκεί.

Καλό είναι να τηρούμε τις παρακάτω πρακτικές συμβουλές:
•  Επιλέγουμε καταστήματα που φαίνονται ότι εφαρμόζουν τα απαραίτητα μέτρα υγιεινής, για την ασφάλεια των τροφίμων (καθαρά πατώματα, τοίχοι και τραπεζομάντιλα, καθαρές τουαλέτες, απουσία εντόμων και προσωπικό, με καθαρά ρούχα εργασίας).

•  Δεν καταναλώνουμε φαγητά, που έχουν ασυνήθιστο χρώμα, μυρωδιά και γεύση.

•  Ζητάμε, πάντα, τα κρέατα, πουλερικά και ψάρια να είναι καλοψημένα.

•  Δεν καταναλώνουμε λαχανικά, που φαίνονται ότι δεν έχουν πλυθεί καλά.

•  Προτιμούμε φαγητά πρόσφατης παρασκευής ή φαγητά, που παρασκευάζονται την ώρα της παραγγελίας.

Μικρογεύματα

Μερικές χρήσιμες συμβουλές για τροφική δηλητηρίαση, όταν αγοράζουμε τρόφιμα, από τα κυλικεία πλοίων, τρένων, καντίνες κ.λπ., είναι οι εξής:
•  Επιλέγουμε καταστήματα που φαίνονται ότι εφαρμόζουν τα απαραίτητα μέτρα υγιεινής, για την ασφάλεια των τροφίμων.

•  Έτοιμα σάντουιτς (με αλλαντικά, τυρί, αυγά, διάφορες σαλάτες ή σάλτσες, κ.λπ.) πρέπει να διατηρούνται στο ψυγείο.

•  Έτοιμα σνακ (τυρόπιτες, πίτσες, σπανακόπιτες, κ.λπ.) πρέπει να διατηρούνται, σε θερμοκρασία μεγαλύτερη των 60°C, να είναι, δηλαδή, πολύ ζεστά.

•  Σαλάτες, που διατίθενται, σε salad bar, πρέπει να διατηρούνται, υπό ψύξη και σε ειδικές προθήκες.

•  Οι βιτρίνες με χύμα παγωτά, πρέπει να έχουν την κατάλληλη θερμοκρασία. Τα παγωτά να είναι σκληρά, να μην είναι εκτεθειμένα σε έντομα και να σερβίρονται με καθαρά σκεύη.

•  Τα προϊόντα κρέατος και πουλερικών (γύρος, σουβλάκια, κ.λπ.) πρέπει να είναι καλοψημένα.

•  Τα ψυγεία με αναψυκτικά και εμφιαλωμένα νερά δεν πρέπει να είναι εκτεθειμένα στον ήλιο και να έχουν την κατάλληλη θερμοκρασία (μικρότερη από 7°C).

•  Τα μαγειρεμένα τρόφιμα, διάφορα είδη γαλακτομικών ή διάφορα είδη αλιευμάτων, που δεν καταναλώθηκαν, εντός 2 ωρών, από την αγορά τους και δε διατηρήθηκαν στο ψυγείο, πρέπει να πετιούνται.