Παιδιά και κάπνισμα!

Ο εθισμός των παιδιών στη νικοτίνη αποτελεί σημαντικό πρόβλημα για τη δημόσια υγεία.
Oι στατιστικές για το κάπνισμα στους εφήβους δείχνουν τα εξής:

• Σχεδόν 3 εκατομμύρια έφηβοι στις ΗΠΑ καπνίζουν.
• Περίπου 3.000 έφηβοι αρχίζουν το κάπνισμα κάθε μέρα και το ένα τρίτο εξ αυτών θα πεθάνουν πρόωρα από νόσο που σχετίζεται με το κάπνισμα (Αμερικανική Αντικαρκινική Εταιρεία).
• Οι μαθητές των γυμνασίων και λυκείων που καπνίζουν είναι πιθανότερο να υιοθετήσουν επικίνδυνες συνήθειες, π.χ. μη χρήση της ζώνης ασφαλείας, εκδήλωση βίαιης συμπεριφοράς και ανάπτυξη ανεύθυνης σεξουαλικής συμπεριφοράς από μικρή ηλικία.
• Ο καπνός θεωρείται ουσία που «ανοίγει την πόρτα» για τη χρήση αλκοόλ, μαριχουάνας και άλλων παράνομων ουσιών.
• Οι περισσότεροι ενήλικες καπνιστές άρχισαν το κάπνισμα πριν την ηλικία των 18 ετών.
• Η χρήση του καπνού συνεχίζει να αποτελεί το πιο συνηθισμένο αίτιο νόσων και θανάτων που μπορούν να προληφθούν στις ΗΠΑ.
• Το κάπνισμα σχετίζεται με πολλές μορφές καρκίνου.
• Το κάπνισμα είναι το κύριο αίτιο πνευμονοπάθειας και καρδιοπάθειας.
• Το κάπνισμα επιδεινώνει προϋπάρχοντα ιατρικά προβλήματα, όπως το άσθμα, η υψηλή αρτηριακή πίεση και ο διαβήτης.
• Όσο πιο νωρίς αρχίζει ένα άτομο να καπνίζει, τόσο μεγαλύτερος είναι ο κίνδυνος για την υγεία του και τόσο πιο δύσκολο είναι να το κόψει.

Τα παιδιά που διατρέχουν τον μεγαλύτερο κίνδυνο να αρχίσουν να καπνίζουν είναι τα παιδιά που:

– έχουν γονείς, αδέλφια ή φίλους που καπνίζουν,
– εμφανίζουν ορισμένες συμπεριφορές όπως το να παριστάνουν τους σκληρούς ή τους «μεγάλους»,
– αρνούνται τις βλαβερές συνέπειες του καπνίσματος,
– έχουν μειωμένη ικανότητα αντιμετώπισης διαφόρων καταστάσεων και καπνίζουν για να ανακουφιστούν από το άγχος,
– έχουν μειωμένη αυτοεκτίμηση και κατάθλιψη,
– έχουν χαμηλή απόδοση στο σχολείο, ιδίως τα κορίτσια,
– επηρεάζονται πολύ από τις διαφημίσεις που συνδέουν το κάπνισμα με τη λεπτή σιλουέτα και/ή πάσχουν από διαταραχές της διατροφής (βουλιμία, ανορεξία).

Τι μπορούν να κάνουν οι γονείς για να αποτρέψουν τα παιδιά τους από το κάπνισμα:

• Οι γονείς αποτελούν μοντέλο για τα παιδιά τους. Αν καπνίζετε, κόψτε το κάπνισμα. Αν δεν το έχετε κόψει, μην καπνίζετε μπροστά στα παιδιά σας και πείτε τους ότι μετανιώσατε που το αρχίσατε.
• Μην επιτρέπετε το κάπνισμα στο σπίτι και εφαρμόστε αυστηρούς αντικαπνιστικούς κανόνες.
• Ρωτήστε αν γίνονται συζητήσεις για το κάπνισμα στο σχολείο.
• Ρωτήστε τα παιδιά σας αν καπνίζουν οι φίλοι τους και εκφραστείτε θετικά για τα παιδιά που δεν καπνίζουν.
• Μην αφήνετε τα παιδιά σας να έχουν αντικείμενα που σχετίζονται με το κάπνισμα.
• Μην αφήνετε τα παιδιά σας να παίζουν με τσίχλες που έχουν μορφή τσιγάρου.
• Υποστηρίξτε τις αντικαπνιστικές προσπάθειες του σχολείου και της κοινότητας και πείτε στο διευθυντή του σχολείου ότι περιμένετε να ενισχύσει τους κανόνες σχετικά με το κάπνισμα.
• Δραστηριοποιηθείτε ώστε τα παιδιά και οι έφηβοι να είναι δυσκολότερο να προμηθευτούν τσιγάρα. Υποστηρίξτε τους υψηλότερους φόρους για τα τσιγάρα, την καθιέρωση άδειας για τους πωλητές και την κατάργηση των αυτόματων μηχανών πώλησης που δεν φυλάσσονται.
• Συζητήστε με τα παιδιά σας για τις ψεύτικες και παραπλανητικές εικόνες που χρησιμοποιούνται στις διαφημίσεις και στις ταινίες και οι οποίες εμφανίζουν το κάπνισμα ως στιλάτη, υγιή, σέξι και ώριμη συνήθεια.
• Τονίστε τις βραχυχρόνιες αρνητικές συνέπειες όπως η δυσοσμία του στόματος, τα κιτρινισμένα δάχτυλα, η οσμή στα ρούχα, η δύσπνοια και η μειωμένη απόδοση στον αθλητισμό.
• Τονίστε ότι η νικοτίνη προκαλεί εθισμό.
• Μάθετε στα παιδιά να λένε «Όχι» στο κάπνισμα.

Αν το παιδί σας έχει ήδη ξεκινήσει το κάπνισμα, τα ακόλουθα βήματα μπορεί να το κάνουν να το σταματήσει:

•    Συμβουλέψτε το να σταματήσει. Μη γίνεστε επιθετικός αλλά υιοθετήστε υποστηρικτική συμπεριφορά που δείχνει σεβασμό.
•    Υποστηρίξτε τις προσπάθειές του να το κόψει και εκφράστε την επιθυμία σας να βοηθήσετε.
•    Προμηθεύστε το με εκπαιδευτικό υλικό.
•    Βοηθήστε το να βρει προσωπικούς λόγους για τους οποίους θα έπρεπε να κόψει το κάπνισμα.
•    Αν καπνίζετε, συμφωνήστε να κόψετε μαζί του το κάπνισμα και ορίστε την ημερομηνία που θα γίνει αυτό.
•    Συμπεριλάβετε τον παιδίατρο ή τον οικογενειακό σας γιατρό στην προσπάθεια του παιδιού να κόψει το κάπνισμα.

Αν το παιδί κάνει κατάχρηση άλλων ουσιών ή αλκοόλ ή έχει προβλήματα διαταραχών διάθεσης, θα πρέπει να γίνει αξιολόγηση από έναν παιδοψυχίατρο ή ψυχολόγο.

Του παιδιάτρου Αδάμου Χατζηπαναγή
Πηγή: paidiatros.com